بررسي خصوصيات بوم شناختي و روند تقويم رويشي .Carex stenophylla Wahl

An Investigation of Some Ecological Characteristic of Carex stenophylla Wahl

براي انتخاب پوشش مناسب به منظور حفاظت لايه سطحي خاك در نواحي خشك، در نظر گرفتن معيارهايي چون سازگاري، درصد تاج پوشش، شكل و نحوه استقرار زيتوده زير زميني و ميزان بقاياي گياهي توليد شده ضروري است. ويژگي هاي گياه .Wahl Carex stenophylla تا حدود زيادي با اين معيارها مطابقت دارد. هدف اين مقاله معرفي اين گونه و بررسي برخي از خصوصيات بوم شناختي آن است. بدين منظور بخشي از مراتع بيشه زرد در جنوب فارس به عنوان يكي از رويشگاه هاي اين گونه در جنوب كشور انتخاب و مشخصات اقليمي، زمين شناسي، تيپ رويشگاه، گياهان همراه، متغيرهاي رويشي گياه و خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در رويشگاه آن ثبت گرديد. نتايج نشان داد كه اين گونه در منطقه مورد مطالعه با ارتفاع 1300-1100 متري از سطح دريا، بارندگي متوسط سالانه 211 ميليمتر، دماي متوسط سالانه 17/32 درجه سانتيگراد و اقليم گرم و خشك رويش مناسبي دارد. تيپ رويشگاه آن گل آفتابي و درمنه دشتي است و بيش از 37 گونه گياهي در محدوده رويشي آن پراكنش دارند. از نظر زمين شناسي رويشگاه گونه مذكور به طور عمده از سازند بختياري و آغاجاري تشكيل شده و خاك رويشگاه آن داراي بافت شني- رسي است، حداكثر رشد اين گياه طي يك دوره سه ماهه حدود 12 سانتيمتر بوده و الگوي پراكندگي آن كپه اي مي باشد. يكي از ويژگي هاي منحصر به فرد گياه Ca. stenophylla تشكيل بافت زيرزميني متشكل از ريزوم هاي باريك، پيوسته و در هم تنيده و ريشه هاي افشان و كلاف مانند مي باشد كه تا ژرفاي 15-10 سانتيمتري خاك گسترش يافته است. عملكرد اين قشر به هم بافته شده به گونه اي است كه مي تواند به خوبي لايه سطحي خاك را به صورت فشرده در لابه لاي خود محفوظ داشته و از فرسايش آن جلوگيري كند.

In order to select suitable cover for soil surface conservation in arid environments، considering criteria such as adaptability، canopy cover percentage، underground biomass and the amount of litter is of importance. Carex stenophylla Wahl. has features a lot in common with these criteria. The purpose of this essay is to introduce some of the ecological characteristics of this species. Accordingly، Bishezard rangeland in south of Fars province was selected as one of the sites of Ca. stenophylla habitat in south of Iran. The climatic trait and geology of the rangeland were recorded، Then chemical and physical properties of soil، vegetation type of site، vegetative variables of Ca. stenophylla and its companion plants were measured. Results showed that the appropriate growth condition for Ca. stenophylla was the altitude 1100-1300 meter A.S.L.، mean annual rainfall 211 mm، mean annual temperature 17.32 ᵒC، and also warm and dry areas. The vegetation type of site included Artemisia sieberi Besser.and Helianthemum lippii(L.)pers. as dominant shrubs، with the presence of more than 37 plant species. Geologically، the site had Bakhtiari and Aghajari formation with sandy-clay soil texture. The maximum growth of this plant over a period of three months was about 12 cm and it also had clump spatial distribution pattern. This research also indicated that One of a unique properties of Ca. stenophylla was interwoven rhizome and fibrous root system expanding to depth of 10-15 cm. This trait can properly conserve soil surface and prevent soil erosion.