بررسي عوامل توپوگرافي موثر بر خصوصيات رشد و استقرار درختچه سماق (.Rhus coriaria L) در مراتع حوزه آبخيز شرق كشور (مطالعه موردي:حوزه آبخيز كاخك در شهرستان گناباد)

A survey topographic factors affecting on growth parameters and establishment of sumac shrubs (Rhus coriria) in rangelands of East Watershed basin (Case Study: Kakhk Watershed of Gonabad County)

اين تحقيق، به منظور بررسي عوامل توپوگرافي موثر بر خصوصيات كمي و كيفي رويشي درختچه سماق در مراتع كوهستاني شهرستان گناباد، استان خراسان رضوي انجام شد. پس از تعيين رويشگاه هاي درختچه سماق در منطقه، نمونه برداري از پوشش گياهي به روش تصادفي سيستماتيك انجام شد. در اين تحقيق، اثر سه عامل ارتفاع، شيب و جهت شيب بر روي خصوصيات كمي رويشي از قبيل تراكم، حداكثر قطر تنه، حداكثر قطر تاج پوشش، ارتفاع درختچه و سن درختچه و خصوصيات كيفي رويشي شامل وضعيت زادآوري، وضعيت شادابي و وضعيت زير اشكوب بررسي شد. نتايج نشان داد اثر عوامل توپوگرافي بخصوص ارتفاع و جهت شيب بر روي خصوصيات كمي و كيفي رويشي درختچه سماق در مراتع حوزه آبخيز كاخك شهرستان گناباد معني دار است. به طوري كه در ارتفاعات بالاي 2000 متر از سطح دريا، خصوصيات كمي و كيفي مورد مطالعه بهتر از ارتفاعات كمتر از 2000 متر است. همچنين، در جهت هاي شمالي و شرقي، وضعيت شادابي، وضعيت زادآوري و وضعيت زير اشكوب درختچه سماق بهتر از ساير جهات است.

This paper studied thein the mountain rangelands in Gonabad، Khorasan- province. ​​vegetation sampling was conducted using random-systematic method. In this study، the effects of altitude، slope and aspects were studied on the quantitative characteristics such as species density، maximum trunk diameter، maximum crown diameter، height and age shrub and qualitative characteristics such as regeneration، vitality and understory condition. The results showed that the topography، especially altitude and slope، has significant effect on growth quantitative and qualitative characteristics of sumac shrubs، in the Kakhk Watershed. So that، the quantitative and qualitative characteristics of sumac shrubs at the altitudes above 2،000 meters above sea level، are better than the altitudes of lower than 2000 meters above sea level. Also، vitality، regeneration and understory condition in north and east aspects are better than the other directions.