اسناد هدايت طراحي شهري الگوي رشد هوشمند و كاربست آن در ايران

Urban design guidance of smart growth and their application in Iran

امروزه رشد روزافزون شهرنشيني و شهرگرايي مشكلات عديده اي را براي شهرنشينان به همراه داشته است. همزمان با بروز اين مشكلات، تفكر توسعه پايدار شهري و هماهنگ با آن رويكردهاي خاصي همچون نوشهرگرايي و رشد هوشمند پديد آمد كه با اصول مورد توجه خود به شهرها حيات تازه اي بخشيدند. رويكرد رشد هوشمند به عنوان رويكردي نوين در مباحث برنامه ريزي و طراحي شهري، با ارايه راهكارها و سياست هايي سعي در خلق فضاهاي مطلوب شهري و رسيدن به حداكثر كيفيت هاي شهري دارد. رشد هوشمند را مي توان ناظر بر طراحي منطقه اي، طراحي شهري، طراحي فيزيكي، معماري، طراحي منظر و طراحي محيطي دانست كه نشان دهنده تاثيرگذاري آن در آينده اجتماعات انساني است. در شرايطي كه مسايل سياسي، اجتماعي و اقتصادي بسيار حياتي و مورد توجه بودند اين جنبش توجه خود را معطوف به طراحي كرد با اين عقيده كه طراحي مي تواند نقش مهمي در حل كردن مسايلي داشته باشد كه دولت نمي تواند تنها با پول و برنامه آنها را حل كند. در كشور ايران در چند سال اخير توجه به برنامه ريزي طراحي محور در فرايند تهيه طرح هاي توسعه شهري از جمله طرح هاي ساختاري-راهبردي و طرح توسعه راهبردي شهري مطرح شده است. با اين وجود ضرورت به كارگيري و كاربست اسناد هدايت طراحي شهري مكان محور در فرايند تهيه و اجراي اين طرح ها و توجه به هر دو بعد فرم و عملكرد در جهت بازگردانيدن حيات شهري به پهنه هاي شهري احساس مي شود. هدف از تدوين اين مقاله بازشناسي رسالت رويكرد رشد هوشمند در طراحي شهري، معرفي اسناد هدايت طراحي شهري اين رويكرد و بيان ويژگي ها و ساختار هريك از آنها و چگونگي كاربست اين اسناد در طرح هاي توسعه شهري ايران است. بدين منظور اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و استدلالي به كنكاش پيرامون اسناد هدايت طراحي شهري رشد هوشمند و تبيين آنها و از سوي ديگر بررسي اسناد هدايت طرح هاي توسعه شهري در ايران و ارايه پيشنهاداتي جهت استفاده از اين الگو در ايران پرداخته است. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد ، اين اسناد عموماً به منظور تسهيل برنامه ريزي و طراحي جامعه شهري يا هرگونه دسته بندي فضا، بنا، خيابان تدوين شده و وسيله اي براي رسيدن به كنترل مناسب توسعه شهري پايدار و طراحي شهري فشرده با حداكثر كيفيت محيط شهري هستند. از آنجايي كه الگوي رشد هوشمند اصول و راهكارهايي را در سطوح مختلف جغرافيايي (منطقه، محله-واحد همسايگي و بلوك شهري- خيابان و ساختمان) پيشنهاد مي دهد ، مي توان نتيجه گرفت اسناد هدايتگر اين رويكرد اسناد «مكان محور» است. استفاده از اين اسناد در طرح هاي توسعه شهري ايران مي تواند زمينه را براي تحقق چشم انداز توسعه شهري پايدار شهرها از يكسو و توجه به هر دو بعد فرم و عملكرد در تمامي اجزاء كالبدي شهرها محقق كند.

Nowadays increasing growth ofurbanization andUrbanismhas led tomany problemsforurbanites. Along this problems، the idea of urban sustainable development and coordinate with specific approaches emerged as new urbanism and smart growth that with its principle giving new life to the cities. The smart growth is one of the newest approach of urban planning and urban design، that providing strategies and policiesin urban planning and urban design to create optimal space and urban achieve maximum quality.Smart growth can oversee regional planning، urban design، physical design، architecture، environmental design as landscape، which represents its influence on the future of human social. In condition that political، social and economical problems are vitals، this approach concerns on designing، with this belief that design can have an important role in solving problems that government cannot solve them only with the money and plan. The purpose of this paper is recognition the mission of smart growth in urban design and introducing the urban design documents of smart growth and expresses the structure of each of them and their usage in Iran. This research with descriptive- analytical method is in trying to find the main structure of smart growth and defining the urban design documents of smart growth and In addition، Recommends the use of smart growth guidance documents in Iran.The results of this research show that the smart growth guidance are generallyenvisioned to facilitate theplanning and designofanyspace،building،and street، and they are means to achieve proper management of sustainable urban development and compact urban design with maximum quality of urban space. Because the model of smart growth offers principles and strategies in various geographical levels، Can conclude documents guiding of this approach are "location-based" and The use of these documents in urban development plans in Iran Can provide the realize of sustainable urban development vision، in the other hands، According to the form and function of all components of the city wiil be possible.