مقايسه عملكرد و غلظت عناصر برگ سورگوم و كوشيا در شوري هاي مختلف آب آبياري و تراكم كوشيا

Comparison of Yield and Leaf Minerals Concentration of Sorghum and Kochia under Irrigation Water Salinity and Different Kochia Planting Density

به منظور تعيين تاثير شوري آب آبياري و تراكم كوشيا (Kochia indica) بر ميزان عملكرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و كوشيا يك مطالعه مزرعه اي در سال 1391 و 1392 در ايستگاه تحقيقاتي مركز ملي تحقيقات شوري انجام شد. تيمارها شامل سطوح شوري آب آبياري: 2 (شاهد)، 6، 10 و 14 دسي زيمنس بر متر و كاشت كوشيا با تراكم هاي 0/0، 2/5، 3/3 و 5/0 بوته در متر مربع در روي رديف هاي سورگوم بود. نتايج نشان داد كه عملكرد ماده خشك سورگوم با افزايش تراكم كوشيا در تمام سطوح شوري كاهش يافت. آستانه تحمل به شوري سورگوم بر اساس ميزان ماده خشك توليدي 4/1 دسي زيمنس بر متر بود. افزايش هر واحد شوري بيشتر از ميزان آستانه، باعث كاهش عملكرد ماده خشك به ميزان 10/5% گرديد. برخلاف سورگوم، عملكرد ماده خشك كوشيا تحت تاثير سطوح شوري در هر دو سال قرار نگرفت. شوري آب آبياري باعث كاهش ارتفاع سورگوم و كوشيا در هر دو سال آزمايش گرديد. بر اساس متوسط دو سال، در شوري هاي آب آبياري 2، 6، 10 و 14 دسي زيمنس بر مترغلظت سديم برگ كوشيا به ترتيب در حدود 94/4، 88/6، 78/7 و 76/8 برابر بيشتر از غلظت سديم برگ سورگوم بود. غلظت كلر برگ كوشيا در سال 1391 در شوري هاي آب آبياري 2، 6، 10 و 14 دسي زيمنس بر متر به ترتيب در حدود 2/3،2/4، 2/0 و 2/2 برابر بيشتر از غلظت كلر برگ سورگوم بود. اين ميزان ها در سال 1392 به ترتيب 3/6، 2/9، 2/5 و 1/9 برابر بود. غلظت كلسيم برگ كوشيا در سطوح شوري 2، 6، 10 و 14 دسي زيمنس بر متر به ترتيب 2/9،3/4، 2/4 و 2/7 برابر بيشتر از غلظت كلسيم برگ سورگوم بود. بطوركلي كوشيا مي تواند به عنوان يك گونه با توان رقابتي بالا، به شدت عملكرد گياهان زراعي تابستانه از جمله سورگوم را در شرايط شور كاهش دهد. لذا توصيه مي شود كشت اين گياه به منظور توليد علوفه در اراضي غير زراعي انجام گيرد.

A field study was carried out to determine the effect of kochia (Kochia indica) planting density and water salinity on sorghum and kochia yield performance during 2012 and 2013. Treatments were irrigation water salinity levels (2، 6، 10 and 14 dS m-1) and kochia planting density of 0.0، 2.5، 3.3 and 5.0 plants m-2 on the sorghum rows. Results showed that sorghum dry matter (SDM) decreased as kochia density increased in all salinity levels. Salt tolerance threshold values for SDM were obtained at ECe 4.1 dS m-1. Each unit increase in ECe above this point reduced SDM by 10.5%. Contrary to the SDM، kochia dry matter was not affected by salinity levels in both years. Irrigation water salinity reduced height of sorghum and kochia in both years. Averaged over two years، leaf Na+ concentrations of kochia were 94.4، 86.6، 78.7، and 76.8 times more than that of sorghum at 2، 6، 10 and 14 dS m-1، respectively. Leaf Cl- concentrations of kochia were about 2.3، 2.4، 2.0 and 2.2 times higher than those obtained in sorghum under 2، 6، 10 and 14 dS m-1 salinity treatments in 2012، respectively. These values for 2013 were 3.6، 2.9، 2.5 and 1.9 times، respectively. Calcium concentration of kochia leaves at 2، 6، 10 and 14 dS m-1 were 2.9، 3.4، 2.4 and 2.7 times more than that of sorghum، respectively. In addition، kochia as a superior competitor could reduce yield of summer crops such as sorghum in saline conditions. It is recommended to cultivate the plant in marginal lands for forage production.