تعيين ارزش اقتصادي آب و شبيه سازي رفتار كشاورزان منطقه تاكستان در كاهش منابع آب كشاورزي

Determination of the Economic Value of Water and Simulating Farmers’ Behvior in Takestan Region in Response to Reducing the Agricultural Water Resources

هدف اصلي مطالعه حاضر تعيين ارزش اقتصادي آب آبياري و شبيه سازي واكنش كشاورزان به سياست كاهش منابع آب در دسترس در شهرستان تاكستان (از توابع استان قزوين) است. براي تحقق اين هدف، از رويكرد برنامه ريزي رياضي مثبت (PMP) و توابع توليد منطقه اي محصولات كشاورزي (SWAP) استفاده شد. ابتدا ارزش اقتصادي آب آبياري در سطح شهرستان مورد مطالعه تعيين شد. سپس، واكنش كشاورزان به سياست كاهش منابع آب در دسترس تحت سناريوهاي كاربردي 5%، 10%، 20% و 30 درصد تحليل و ارزيابي شد. داده هاي موردنياز مربوط به سال زراعي 93-1392 هستند. براي حل مدل تجربي ارائه شده از نرم افزار GAMS نسخه 24/1 استفاده شد. پس از حل مدل، ارزش اقتصادي هر متر مكعب آب آبياري در سطح شهرستان تاكستان 1690 ريال برآورد شد. نتايج نشان داد كه تفاوت فاحشي بين ارزش اقتصادي آب آبياري و نرخ آب بهاي پرداختي كشاورزان در اين شهرستان وجود دارد و كاهش آب دردسترس سبب افزايش ارزش اقتصادي آب آبياري و كاهش سود ناخالص كشاورزان مي شود. در پايان، به منظور جلوگيري از مصرف بي رويه آب آبياري، تعيين نرخ آب بهاي پرداختي براي كشاورزان شهرستان تاكستان با توجه به روند تغييرات ارزش اقتصادي آب آبياري و ملاحظه برابري توصيه شد.

The main objective of the present study was determination of the economic value of irrigation water and simulation of the farmers’ behavior in response to reducing available water resources policy in Takestan Township، in Qazvin province. To achieve this goal، we used the positive mathematical programming (PMP) method and state wide agricultural production (SWAP) functions. First، the economic value of irrigation water in the studied township was determined. Then، framer's response to the scenarios of 5%، 10%، 20% and 30 percent reduction in available water resources was investigated. The required data belonged to crop year 2013-2014. To solve the presented experimental، software GAMS Version 24/1 was used. After solving the model، the economic value of irrigation water in Takestan Township was calculated at 1690 Rial. The results showed that there was huge difference between the economic value of irrigation water and water charge rates in this township. In addition، the results showed that with reduction in irrigation water availability in Qazvin، economic value of irrigation water increases and farmers' gross profit decreases. Finally، in order to avoid the indiscriminate use of water in agriculture sector، it is recommended to determine water charge for farmers of Takestan Township according to trend of changes in economic value and considering equity.