بررسي افزايش بهره وري اقتصادي آب با تغيير الگوي كشت در روستاي مزرعه نو در اردكان-يزد

Increasing Economic Productivity of Water by Changing the Cropping Pattern in Mazreano Village in Ardakan-Yazd

در اين پژوهش منبع تامين آب كشاورزي (قنات) و عملكرد محصولات كشاورزي روستاي مزرعه نو از توابع شهرستان اردكان-يزد مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا با استفاده از داده هاي هواشناسي و نرم افزار CROPWAT نياز آبي محصولات باغي (پسته و انار) و گياهان زراعي (گندم، جو، يونجه و زعفران) در تمام ماه هاي سال مشخص شد. سپس حجم آب مازاد بر نياز و كمبودها در هر ماه مشخص شد. با توجه به نياز آبي هر محصول نسبت به درآمد اقتصادي آن، در يك سناريو كشت گندم، جو و يونجه حذف شد و آب مورد نياز اين گياهان به كشت جايگزين زعفران اختصاص داده شد. سپس سطح زير كشت جديد و نياز آبي در هر ماه مشخص شد. با توجه به غير همسو بودن نياز آبي و آب در دسترس در ماه هاي مختلف، ساخت استخر ذخيره پيشنهاد گرديد. و درآمد خالص حاصل از سطح زير كشت جديد محاسبه و با كشت موجود مقايسه شد. نتايج نشان داد تغيير الگوي كشت راه كار ي مناسب براي افزايش بهره وري از آب و اصلاح الگوي مصرف آن مي باشد. تغيير الگوي كشت مطابق سناريوي تعريف شده باعث افزايش درآمد خالص اقتصادي سه برابري نسبت به الگوي كشت موجود خواهد شد.

In this study، we investigated the source of agricultural water supply (qanat) and performance of agricultural crops in Mazreano village of Ardakan-Yazd. First، by using meteorological data and CROPWAT software، water requirement of horticultural products (pistachio and pomegranate) and field crops (wheat، barley، alfalfa and saffron) were determined in all months of the year. Then، volume of water in access of plants requirement and water deficiency in each month was calculated. Considering the water requirement of each crop relative to its economic benefit، we removed wheat، barley، and alfalfa in one scenario and assigned the water requirements of these plants to saffron cultivation. Then، the new cultivation area and the corresponding water demand were determined in each month. Considering the non-conformity of water demand and water availability in all months of the year، we proposed construction of water storage pool and calculated the net profit from the new plantings and compared it with the existing cultivation. The results showed that in this region change in cropping pattern is a proper solution for increased productivity and improving water consumption pattern. Changing the cropping pattern according to the proposed scenario could lead to three-fold economic net profit compared to the existing cropping pattern.