فاعليت اجراگرايانه زن مسلمان در گفتمان دياسپورايي ليلا ابولعلا

ليلا ابولعلا ( -1964)، نويسنده مسلمان سوداني-مصري ساكن در دياسپوراي اسكاتلند در زمره نويسندگان مسلمان مهاجري است كه گفتمان جديدي را در آثار ادبي خود پايه گذاري مي كنند. دو رمان مترجم (1999) و مناره (2005) براي بررسي اين گفتمان جديد دياسپورايي مورد مطالعه قرار مي گيرند. در اين گفتمان انگاره هاي رايج در مورد هويت زن مسلمان كه آن را به صورت ذاتي، پايا و تغيير ناپذير معرفي مي كند به چالش كشيده مي شوند وهويت ديني زن مسلمان ساكن در دياسپورا امري اجراگرايانه معرفي مي شود. در اين رويكرد هويت زن مسلمان "فعل" است نه "ذات" و هر گام او را بيش از پيش به فاعليت ديني نزديك، يا از آن دور مي كند. ويليام سفران و هومي كي. بابا از جمله نظريه پردازاني هستند كه از آراء آنها براي تبيين مفهوم دياسپورا و نقش آن در گفتمان سازي استفاده مي شود. نظريه كنش گفتاري جي ال آستين، اجراگرايي هويت جوديت باتلر، و فمينيسم اسلامي صبا محمود نيز براي اثبات ادعاي اجراگرايي هويت زن مسلمان در آثار ابولعلا مورد استفاده قرار مي گيرند. اجراگرايي زبان و مناسبات فرهنگي از جمله روابط عاطفي، پوشش، غذا، و آيين هاي مذهبي محورهاي اصلي اين مقاله اند. "گفتار" ابولعلا در گفتمان دياسپورايي اش به مثابه "كنش" است. تعلقات عاطفي، انتخاب سبك پوشش و خوراك و انجام و يا باز تعريف مناسك ديني "افعال"ي هستند كه "بازانجام" آنها "فاعل" مسلمان دياسپورايي را مي سازد. فاعل مسلمان دياسپورايي در "فضاي سوم"ي كه با تعامل او بين گفتمان اسلامي و گفتمان غربي ايجاد مي شود شكل مي گيرد.