بررسي وضعيت توسعه پايدار در ايران با استفاده از شاخص ردپاي كربن

در اين مقاله به منظور بررسي وجه محيط زيستي وضعيت توسعه پايدار در ايران،يك شاخص بيوفيزيكي به نام ردپاي كربن معرفي مي شود.با استفاده از اين شاخص،نه تنها مشخص مي شود كه بخش هاي اقتصادي در اثر توليد داخلي و واردات(با فرض توليد در كشور)چند تنCO2در راستاي تامين تقاضاي نهايي داخلي منتشر كرده اند،بلكه سهم جمعيت كشور در ميزان كربن منتشر شده در قالب سرانه ردپاي كربن نيز آشكار مي شود.براساس گزارش بانك جهاني (2015)،ايران هشتمين كشور انتشار دهندهCO2در بين 200 كشور جهان است،از اين رو بررسي ميزان كربن انتشار يافته توسط بخش هاي اقتصادي و در راستاي تأمين تقاضاي نهايي داخلي اهميت ويژه اي مي يابد.هدف مقاله حاضر،بررسي كل ردپاي كربن منتشر شده در سطح كلان و بخشي و در چارچوب جدول داده-ستانده داخلي حول دو سوال اساسي است:يكي آنكه آيا سرانه ردپاي كربن در سال 1390 نسبت به سال 1385 كمتر شده است؟دوم،آيا ردپاي كربن منتشر شده(به تفكيك توليد داخلي و وارداتي)در سال 1390 نسبت به سال 1385 كاهش يافته است؟به منظور تحقيق پاسخ به اين دو سوال،از دو نوع داده استفاده شده است:يكي،جدول داده-ستانده اصلاح شده سال هاي 1385و1390و دومي،آمار فيزيكي انتشارCO2 در سطح بخش هاي مختلف اقتصادي در سال هاي مورد بررسي نتايج نشان مي دهند كه 1-سرانه ردپاي كربن در ايران در سال 1390 نسبت به سال 1385 كاهش يافته و ابن كاهش،ناشي از كاهش CO2منتشر شده حاصل از واردات بوده است نه كاهش CO2منتشر شده در داخل كشور،2-افزايش انتشارCO2ناشي از توليدات داخلي دو بخش«توليد،توزيع و انتقال برق»و«حمل و نقل»براي تامين نياز داخلي در سال 1390 نسبت به سال 1385 و 3-كاهش شديد انتشارCO2ناشي از واردات بخش هاي«ماشين آلات»و«كك و فرآورده هاي نفتي»و افزايش انتشارCO2ناشي از توليد داخلي آنها در سال 1390 نسبت به سال 1385،در مجموع يافته ها بيان مي كند كه در سال 1390 نسبت به سال 1385،CO2منتشر شده ناشي از واردات محصولات،كاهش وCO2انتشار يافته در اثر توليد داخلي افزايش يافته است.

In this paper, in order to evaluate the environmental aspect of the status of sustainable development in Iran, a biophysical index, which is called Carbon Footprint, is introduced. This index takes into account of direct and indirect CO2emissions of imports and internal production for the requirements of internal final demand. Moreover, shows the share of Iran’s population on emissions of CO2in frame per capita carbon footprint. According to the report of World Bank (2015), Iran ranks the eighth in the world on the emissions. Therefore, analyzing the national carbon footprint published by economic sectors for the requirements of internal final demand becomes an important issue. The main focus of this paper is to investigate the national carbon footprint published at macro and sectorial levels using domestic Input-Output table of Iran, following two basic questions: One, has the per capita carbon footprint in 1390 compared to 1385decreased? Two, has the national carbon footprint (internal production and imports) in 1390 compared to 1385decreased? In order to quantify the above questions we have used two types of data: One is 1385 and 1390 modified input-output tables and the second is CO2data at different sectors of economy in the same period. The results of the calculations shows, one; per capita carbon footprint in Iran has decreased in 1390 than 1385 which this decreasing is at result of reduction of CO2emissions of imports not reduction of CO2emission of internal production. Two, increasing of CO2emission of internal production "Production, distribution and transmission of electricity” and “transportation” sectors for the requirements of internal final demandin 1390 than 1385.Three, reduction of CO2emissions of imports of “Coke coal and petroleum” and “machinery and equipment” sectors and increase CO2emissions of internal production by them. Altogether, these findings indicate that decrease CO2emissions of imports and increase CO2emissions of internal production in 1390 than 1385.