بررسي نقش ظرفيت سازي در كاهش ريسك مخاطرات طبيعي (زلزله) در مناطق روستايي (مطالعه موردي: دهستان انجيرآب، شهرستان گرگان)

On the Analysis of the Role of Capacity Making in Reducing the Risk of Natural Hazards (Earthquakes) in Rural Areas (Case Study: Anjirab Rural District. Gorgan County)

نواحي روستايي از اولين مناطق آسيب­پذير در مواجه با مخاطرات طبيعي هستند و در مقابل چنين خطراتي بيمه نيستند. اين نواحي، بسته به موقعيت جغرافيايي خود تحت­تأثير مخاطرات طبيعي ويژه­اي مي­باشند و به علت فقر شديدتر و دانش و فناوري محدودتر نسبت به ديگر سكونتگاه­هاي انساني در برابر خطرات طبيعي آسيب­پذيرترند. به همين دليل استفاده از تمام ظرفيت­هاي نواحي روستايي جهت كاستن از ميزان آسيب­پذيري امري ضروري مي­باشد. در همين راستا هدف از پژوهش حاضر بررسي اثرات ظرفيت سازي در دهستان انجير آب جهت كاستن از ميزان خسارات احتمالي بر اثر زلزله مي­باشد كه بدين منظور از روش تحقيق توصيفي­- تحليلي استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه دهستان انجيرآب در شهرستان گرگان مي­باشد كه 4 روستاي پرجمعيت اين دهستان شامل؛ محمدآباد، اكبرآباد، زنگيان و سعدآباد انتخاب و تعداد 200 نفر از سرپرستان خانوار با استفاده از فرمول كوكران انتخاب و پرسشنامه به صورت تصادفي ساده بين آن­ها توزيع شده است. يافته­هاي به دست آمده با استفاده از نرم­افزار SPSS و آزمون فريدمن و اسپيرمن نشان دهنده ظرفيت بالاي دهستان انجيرآب در ابعاد كالبدي- فضايي و نهادي و ظرفيت پايين در بعد اجتماعي- اقتصادي مي­باشد.

Rural areas are the first vulnerable region in the face of natural hazards and are not insured against such risks. These areas, depending on their geographical location is affected by specific natural hazards due to more extreme poverty and the limited knowledge and technology compared to other human settlements against natural hazards are more vulnerable. For this reason, use of the potential of rural areas to reduce vulnerability is imperative. In this regard, the aim of this study was to investigate the effects of creating capacity in the Anjirab rural district to reduce the amount of possible damages caused by earthquake. The purpose has been used descriptive - analytical method and field surveys. The study population was Anjirab rural district at Gorgan city which 4 populated village of this rural district, including Mohammadabad, Akbarabad, Zangian and Sadabad is selected and 200 heads of households were selected using Cochran formula and questionnaire was distributed randomly between them. Results obtained using the Friedman test and Spearman Spss software represent Anjirab rural district high capacity in physical- spatial and institutional dimensions.