بررسي تجربي تفاوت دينداري در دو ساختار شهري و روستايي

An Empirical Study of Differences between Religiosity in Urban and Rural Structures

هدف پژوهش حاضر آزمون اين تصور غالب در جامعه‌شناسي بوده است كه شهر و روستا به‌ مثابه قلمرو‌هاي محيطي مدرنيسم و سنت‌گرايي تأثيرات متفاوتي بر دينداري اعضاي‌شان مي‌گذارند. براساس مباحث مربوط به ويژگي‌‌ها و تمايز‌هاي جامعه‌شناختي شهر و روستا و با طرح استدلال‌‌هاي اقامه‌شده در نظريه‌‌هاي عرفي شدن در جامعه‌شناسي دين، دو فرضيه استنتاج شد مبني بر آنكه اولاً، ميانگين دينداري در روستا بيش از شهر و ثانياً، واريانس دينداري در روستا كمتر از شهر است. اين فرضيات در قالب يك پژوهش پيمايشي در ميان 200 خانوار روستايي و 200 خانوار شهري در استان اردبيل مورد آزمون تجربي قرار گرفت. يافته‌‌هاي تحقيق نشان داد كه تمايز چنداني ميان دينداري شهرنشينان با دينداري روستانشينان وجود ندارد و فقط در ابعاد مناسكي، دينداران شهرنشينان، بيشتر از روستائيان است. در مجموع، شواهد محكمي براي تأييد فرضيات تحقيق به‌دست نيامد.

The objective of this research is to study the dominant perception in sociology that city and village as environmental domains of modernism and traditionalism leave different impacts on religiosity of their inhabitants. On the basis of the issues related to sociological characteristics and distinctions of city and village, and relying on argumentations about secularization in sociology of religion, two hypotheses have been formulated: First, the average religiosity in village is higher than that in the city; and second, the religiosity variance in village is less than that in city. The hypotheses were empirically tested through a survey conducted among 200 rural and 200 urban families in Ardabil Province of Iran. The findings of the research showed that there are no significant differences between religiosity of urban and rural dwellers, but with regard to ritualistic dimensions, religiosity of urbanites is more than that of the rural dwellers. Overall, the findings did not substantiate the hypotheses.