الهيات شكاف؛ روشي مبتني بر كنش اجتماعي در گفت و گوي اديان

Division Theology, a Method Based on Social Action in Religious Dialogue

حُسن تفاهم ميان اديان و مذاهب گوناگون، از ضرورت ها و آرمان هاي بشري در دوران معاصر به شمار مي رود، به گونه اي كه انديشمندان گفت وگوي اديان، روش هاي متفاوتي براي اين امر اتخاذ مي كنند. روش گفت وگويي «الهيات شكاف»، تلاش دارد در عين پايبندي به سنت ديني خود، بر شكاف موجود ميان سنت هاي ديني، پلي از شباهت ها بنا كند كه نتيجه آن، درك بهتر ديگري و برقراري نوعي زيست همراه با كنش اجتماعي است؛ يعني براي برقراري تفاهم ميان اديان و مذاهب، لازم است ضمن پايبندي به اعتقادات خود، بر نقاط اشتراك و موضوعات اجتماعي متمركز شد و گفت وگو را بر محور مسائل اساسي چون حقوق بشر، آزادي بيان و عقيده و يا اموري چون جنگ، خشونت، و نقش اديان و مذاهب در از بين بردن اين امور در جامعه جهاني قرار داد؛ چيزي كه دين اسلام تحت عنوان كرامت ذاتي و حقوق طبيعي انسان ها بدان توجه بسيار داشته است. با عنايت به چنين رويكردي در گفت وگو، به واسطه مشتركات ديني مورد وفاق طرفين، امكان تفاهم هر چه بيشتر و بهبود شكاف ميان اديان و مذاهب فراهم مي گردد. اين پژوهش تلاش دارد، با روش توصيفي ـ تحليلي، ضمن معرفي روش گفت وگوي «الهيات شكاف» بر مبناي كنش اجتماعي و شواهدي از تاييدات آموزه هاي اسلامي، روشي تازه براي گفت وگو ميان سنت هاي ديني ارائه كند.

One of the necessities and aspirations of humanity in the present time is the understanding among the different religions and denominations so that the thinkers on dialogue among religions adopt different methods for dealing with this issue. The Dialectic Method of “division theology” attempts to build a bridge of similarities over the gap between religious traditions while adhering to one’ own religious traditions, which leads to an understanding of the other and creating a certain kind of life with social action, that is, if different religions and denominations want to reach a mutual understanding in addition to adhering to one’s own beliefs, it is necessary that, focus would be on the similar points and social issues and they engage in dialogue focusing on key such issues as human rights, freedom of speech and freedom of belief or on issues such as war, violence, and role of religions and denominations in setting international disputes. Islam seriously considers this issue under the title of inherent human dignity and the natural human rights. Accordingly the religious commonalities between the two sides can lead to a understanding and contribute to healing the divisions among religions and denominations. Using a descriptive-analytical method, this research attempts to give an account of the new dialectical method of "division theology" based on social action citing evidence convincing from Islamic teachings to introduce a new methodology for entering into a dialogue among religious traditions.