تحليل آماري شدت تصادفات بر اساس عوامل درگير (بر اساس داده‌هاي تصادفات استان مازندران)

Statistical analysis of accidents’ severity based on affected factors Case Study: (Based on accident data in Mazandaran province)

زمينه و هدف: تلفات و صدمات ناشي از تصادفات در جاده‌هاي برون‌شهري همواره بار سنگيني ازنظر جاني و مالي بر كشورها تحميل مي‌كند. بر همين اساس در مطالعات ايمني ترافيك، تلاش بسياري براي كاهش و شناخت عوامل تأثيرگذار در شدت تصادفات اين نوع جاده‌ها انجام ‌شده است. اين مطالعه با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر شدت تصادفات جاده‌هاي برون‌شهري استان مازندران كه همواره يكي از شش استان اول كشورمان در تصادفات ترافيكي با شدت بالا مي‌باشد، انجام شد. روش: از اطلاعات جمع‌آوري‌شده از گزارش‌هاي پليس‌ راه استان مازندران طي سال‌هاي 1391-1393 و با توجه به نوع داده‌ها از مدل لاجيت دوگانه در نرم‌افزار اس‌پي‌اس‌اس استفاده شد. به‌صورتي‌كه در ابتدا، داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با توجه به فرضيات لازم براي مدل لاجيت، آناليز شدند و سپس با سه روش پيشرو، پسرو و هم‌زمان، ساخت مدل انجام شد كه پس از ارزيابي مدل‌هاي به‌دست‌آمده توسط سه روش مذكور، مدل به‌دست‌آمده از روش پسرو به‌عنوان مدل بهينه انتخاب گرديد. يافته‌ها: بررسي مدل نهايي نشان داد كه متغيرهايي مانندِ برخورد با عابر پياده، وسيلۀ نقليۀ مقصر و غيرمقصر از نوع موتورسيكلت و ناحيۀ خسارت‌ديده از ناحيۀ درب عقب سمت راست، بيشترين عوامل تأثيرگذار در افزايش شدت تصادفات بودند و متغير نوع گواهينامه از نوع پايه يكم، پايه دوم، پايه سوم و محل خسارت‌ديده از ناحيۀ صندوق‌عقب در وسايل نقليۀ غيرمقصر، شدت تصادفات را كاهش دادند. پيشنهاد: مي‌توان بر اساس نتايج و بسط داده‌ها به‌كل كشور، در مورد نوع وسايل نقليه و محل خسارت وارده در وسايل نقليه، تحقيقات بيشتري انجام داد كه به مطالعات ايمني و مكانيك خودرو منجر شود.

The field and purpose: Deaths and injuries caused by accidents on rural roads always imposed in terms of human and financial burden on societies. Based on this, in traffic safety studies has been done try much to reduce and recognize effective factors in accident severity in this type of roads. So in this study has been done with the aim of factors affecting on accidents severity of rural roads in Mazandaran province that has always been one of the first six provinces in our country in traffic accidents with high severity. Method: using data collected from road police reports of Mazandaran province during 1391-1393 and in accordance to the type of data were used binary logit model in spss software. So, at first, the data collected were analyzed according to the assumptions required for the logit model and then three methods of forward, backward and simultaneous making the model was performed that after evaluation models obtained by the above-mentioned three methods, models from backward method was selected as the optimal model. Findings: The final model study indicated that variables such as: collision with pedestrian, guilty and non-guilty vehicle in type of motorcycles and damaged area of vehicle from the right rear door were the most effective factors in increasing the severity of accidents and certificate type variable of driving as first base, second base, third base and the damaged area from the rear in the non-guilty vehicles were decrease accidents severity