تبيين اصول و قواعد دادرسي تجاري و ارزيابي كارايي آن از منظر تحليل اقتصادي حقوق

The Principles and Regulations of Commercial Procedure: An Economic Analysis

ويژگي‌ها و ضروريات حاكم بر حقوق تجارت وضع اصول و قواعد خاصي را در حوزۀ حقوق تضمين‌‌كننده براي‌ تحقق كارايي دادرسي ايجاب مي‌نمايد. در اين ميان، دسته‌اي از اين اصول و قواعد، ناظر به لزوم رسيدگي ساده و سريع به اختلافات تجاري است كه نتيجۀ آن افزايش هزينه‌هاي خطا در تصميم‌گيري خواهد بود. دادرسي سريع و ساده، نظام اجراي موقت آرا، مرور زمان كوتاه در دعاوي تجاري و همچنين منع اعطاي مهلت عادله و ممنوعيت تقسيط دين تجاري، ازجمله قواعد ناظر به اين دسته است. دسته‌اي ديگر از اصول و قواعد بر رسيدگي تخصصي با رعايت اصل آزادي ادله تأكيد نموده، كه باوجود كاهش هزينۀ خطا، متضمن رسيدگي پر‌هزينه‌تر و با تأخير بيشتر است. براي رفع ناكارآمدي احتمالي ناشي از به‌كارگيري اين اصول و قواعد، تحليل اقتصادي حقوق، ايجاد نوعي تبادل الزامي ميان هزينه‌هاي رسيدگي و هزينه‌هاي خطا را پيشنهاد مي‌نمايد. بر اين‌ اساس، براي رسيدگي به دعاوي تجاري كه مستند آن تحت شمول قاعدۀ اصالت‌بخشي به ظهور مي‌باشد، اولويت در دادرسي سريع و ساده بوده، در ساير دعاوي تجاري كه اصل آزادي ادله و رسيدگي تخصصي از اولويت برخوردار است، استفاده از روش‌هاي خاص مانند منفعت پيش از حكم، اي.دي.آر، پيشنهاد حكم، و توديع درخواست سازش براي افزايش سرعت دادرسي لازم و ضروري مي‌باشد.

Features and requirements governing the commercial law demands setting specific principles and regulations for the procedure law in realizing an efficient condition. Among them, some of these principles and regulations concern the necessity of fast and simple proceeding of the commercial disputes such as summary proceeding, provisional execution of judgment and short limitation period in commercial claims, leading to a rise in error costs in making decisions. Some other principles and regulations emphasize on specialized proceeding and regarding the principle of Free Consideration of Proof, which despite reducing the error costs of decision leads to more costly and time consuming proceedings. In order to omit possible inefficiency as a result of applying such principles and regulations, the economic analysis of law suggests a trade-off between proceedings costs, error costs and proceedings delay. Therefore, in order to proceed the commercial lawsuits included in the appearance rule, priority is with summary proceeding and in other lawsuits included in principle of Free Consideration of Proof using certain methods is needed, such as Prejudgment Interest, Alternative Dispute Resolution (ADR), Prejudgment Interest or Settlement Escrow which helps to reduce the number of cases and consequently increases the pace of proceeding.