ريشه هاي شكل گيري ملت و تابعيت در روم باستان: از خانواده تا تابعيت، از شهروندي تا ملت

The Origins of Nation and Subjecthood in Ancient Rome: from Gens to Subjecthood, from Citizenship to Nation

همگان بر اين باورند كه حقوق عمومي در غرب با نگاه به نظام حقوقي و سياسي كه در امپراتوري روم وجود داشته، شكل گرفته و غرب در تأسيس نهاد دولت ملت به روم مي‌نگريسته است؛ از‌اين‌رو، تأثيرات حقوق روم بر حقوق عمومي مدرن از جنبه‌هاي مختلفي مي‌تواند مطالعه گردد. به‌نظر مي‌رسد در مفهوم دولت ملت دو مؤلفۀ «ملت» و «تابعيت» به‌وجود آمده است. آنچه اين مقاله در تلاش است تا به آن پاسخ دهد، توجه به اين نكته است كه آيا ريشه‌هاي شكل‌گيري مفهوم تابعيت و ملت را كه ازجمله مفاهيم مدرن محسوب مي‌شوند، مي‌توان در روم باستان جستجو كرد؟ آنچه در اينجا بررسي مي‌‌شود، تأثيرات دو مؤلفۀ سبك خاص «خانواده» در اقوام هندواروپايي، و نگاه خاص رومي‌ها به مستعمرات خود در شكل‌گيري اين دو مفهوم است كه اولين مؤلفه به شكل‌گيري مفهوم «تابعيت» انجاميده و ديگري به ايجاد مفهوم «شهروندي» منجر شده كه خود زمينۀ ايجاد مفهوم «ملت» و حتي نمونۀ اوليۀ اين مفهوم بوده است. البته، پيوستگي در مفاهيم تبار تا ملت با فراگير شدن مسيحيت در اروپا دچار گسست شد، چراكه مسيحيت پيوند ميان مردمان را نه بر مبناي ارتباط دائمي يك گروه انساني با سرزمين، بلكه بر اساس ايمان آن‌ها به يك باور مشترك مي‌دانست. اين امر موجب شد مفهوم امت مسيحي در اروپا ديگربار تمايزي ميان خودي و غيرخودي در ميان مردمان يك سرزمين مطرح سازد. اين درحالي است كه اگر روال پيشين در سنت هندواروپايي تداوم مي‌يافت، شايد لازم نبود براي ظهور مفهوم ملت تا عصر تجدد منتظر بمانيم.

All scholars agree that the western public law has always looked at the Roman legal and political regimes specially in creating the concept of nation State. Therefore, the effects of Roman foundations on the western law can be studied from different aspects. It seems that in the concept of nation State the concepts "nation" and "subjecthood" can be found. The present paper seeks to deal with this question: “can we trace these modern legal concepts back to the Roman law?”. What have been studied here are the specific styles of the “gen” in Indo-European families and specific Roman approach towards colonialism and their effects on the creation of “subjecthood” and “citizenship” which is the precursor of “nation” in modern law. By the emergence of Christianity, the coherence form of “gen” to “nation” has been disrupted This is because in Christianity the relations between people are not based on the permanent link between a group of people and a territory, but are centered around common belief. This again led to the distinction between people and aliens. However, the former sequence of Indo-European tradition could have laid the foundation of “nation" even before Modern era.