بررسي وضعيت رطوبتي و توليد گياهان زراعي در اقليمهاي مختلف ايران

Assessment of Moisture Status and Crop Production in Different Climate of Iran

خشكسالي در دوره هاي زماني مختلفي رخ مي دهد، كه طول دوره، شدت و گستردگي آن از سالي به سال ديگر متفاوت است. بنابراين مديريت صحيح در كنترل و كاهش خسارات ناشي از خشكسالي بسيار مهم است. هدف اين مقاله جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات استاندارد شده درباره نقش سيستم هاي پيش آگاهي با استفاده از شاخص هاي خشكي فائو 56 و يونسكو در زراعت برخي گياهان مهم زراعي ايران شامل؛ غلات (گندم، جو، ذرت و برنج)، حبوبات (لوبيا، نخود، عدس و يونجه) و گياهان صنعتي (آفتابگردان، سويا، كلزا، چغندر قند، سيب زميني و پنبه) در مناطق اقليمي كشور است. در اين مطالعه از دوره آماري حداقل 30 ساله (از 1961 تا 2010) استفاده گرديد. ميانگين بارش سالانه (ميلي متر در سال) و تبخير و تعرق مرجع (ميلي متر در سال) در ايستگاه هاي با اقليم خيلي خشك به ترتيب 76/756 و 3001/03 ميلي متر در سال بود، اين مقادير براي ايستگاه هاي با اقليم خشك 195/41 و 2249/44، ايستگاه هاي نيمه خشك 343/9 و 1351/62، ايستگاه هاي نيمه مرطوب 583/8 و 1153/4 و براي ايستگاه هاي مرطوب 1272/16 و 949/91 ميلي متر در سال بود. بيشترين و كمترين بارندگي سالانه به ترتيب در ايستگاه هاي رشت (1337/5 ميلي متر در سال) و زابل (57/7 ميلي متر در سال) رخ مي دهد. بيشترين و كمترين تبخير و تعرق مرجع به ترتيب در ايستگاه هاي چابهار (3909/15 ميلي متر در سال) و بندر انزلي (890/6 ميلي متر در سال) رخ مي دهد. بنابراين حدود 13/63 درصد از ايستگاه هاي مورد مطالعه شرايط مناسبي جهت توليد محصولات زراعي دارند و 86/37 درصد در وضعيت بحراني و ناپايدار قرار دارند.

Drought varies with regard to the time of occurrence, duration, intensity, and extent of the area affected from year to year. The objective of this study was therefore to gather and analyze standardized information on Role of Early Warning Systems by FAO56 and UNESCO models for cereals (wheat, barley, corn and rice), leguminous (bean, chickpea, lentil and alfalfa) and industrial crops (soybean, sunflower, canola, sugare beat, potato and cotton) in Iran environmental zones. To gather information on perceived risks and foreseen impacts of climatic factors on crops production, we designed a set of qualitative and quantitative data from agrometeorological and agriculture organizations in 44 stations in Iran (1961-2010). Annual average rainfall (mm.y-1) and ETo (mm.y-1) in stations with very dry climate are 76.56 and 3001.03, respectively, these rates for stations with dry climate are 195.41 mm.y-1 and 2249.44 mm.y-1, for stations with semi dry climate is 343.9 mm.y-1 and 1351.62 mm.y-1, for stations with semi humid climate is 583.8 mm.y-1 and 1153.4 mm.y-1 and for stations with humid climate is 1272.16 mm.y-1 and 949.91 mm.y-1. The maximum and minimum of Annual average rainfall happened in Rasht (1337.5 mm.y-1) and Zabol (57.7 mm.y-1) stations, and the maximum and minimum for Annual average ETo happened in Chabahar (3909.15 mm.y-1) and Anzali harbor (890.6 mm.y-1), respectively. Therefore, 13.63 percent of stations have suitable conditions for crop productions and 86.37 percent are in critical and unsustainable conditions