زمين شناسي، دگرساني، كانه زايي، ژئوشيمي اكتشافي و پترولوژي توده هاي نفوذي در محدوده اكتشافي شاه سلطان علي (جنوب غربي بيرجند، استان خراسان جنوبي)

(Geology, Alteration, Mineralization, Geochemistry and Petrology of intrusive units in the Shah Soltan Ali prospect area (Southwest of Birjand, South Khorasan province

منطقه اكتشافي شاه سلطان علي در شرق بلوك لوت و جنوب غربي بيرجند قرار دارد. در اين منطقه طيف گستردهاي از واحدهاي نيمه عميق با تركيب مونزونيت پورفيري، مونزوديوريت پورفيري و ديوريت پ ورفيري درون واحدهاي آتشفشاني با تركيب آندزيت – بازالت نفوذ كرده، و به تشكيل انواع دگرساني هاي پروپليتيك، كوارتز – سرسيت – پيريت، آرژيليك، سيليسي، سرسيتي و كربناته منجر شده است . طبق بررسي هاي ژئوشيميايي، توده هاي دروني منطقه همه از نوع متا آلومينوس با ماهيت كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي است و اين توده ها در دسته مگنتيت نوع I طبقه بندي ميشوند. غني شدگي عناصر LREE نسبت به HREE همراه با آنومالي منفي Nb نشان دهنده تشكيل ماگما در زون فرورانش است. از نظر تكتنوماگمايي توده هاي بالا در محيط گرانيتوئيدهاي كمان هاي آتشفشاني 1 قرار ميگيرند. كاني سازي اصلي منطقه در واحد هاي مونزونيت پورفيري و مونزوديوريت پورفيري با دگرساني كوارتز – سرسيت – پيريت رخ داده است . اين توده ها بالاترين تراكم رگه چه، بالاترين درصد اكسيد آهن و بيشترين ناهنجاري ژئوشيميايي عناصر را نشا ن مي دهند . همچنين چهار نوع كاني سازي استوكورك، رگهاي، افشان و برش گرمابي همراه اين توده ها ديده مي شود. در بررسي ها ي ژئوشيميايي خرده سنگي، دامنه تغييرات عناصري مثل مس از 30 تا 454 گرم در تن، روي 27 تا 279 گرم در تن، آنتيموان 0/9 تا 152 گرم در تن، طلا 5 تا 128 ميل گرم در تن متغير است كه اين آنومالي ها بر دگرساني كوارتز – سرسيت – پيريت با كاني سازي استوك ورك منطبق است . با توجه به تنوع واحد هاي نيمه عميق نوع I با ماهيت كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي، گسترش و نوع آلتراسيون ها ، كاني سازي استوك ورك و آنومالي عناصر، احتمالاً اين منطقه مرتبط با سيستم هاي مس پورفيري است.

The Shah Soltan Ali area is located 85 km southwest of Birjand in the South Khorasan province. This area is part of the Tertiary volcanic-plutonic rocks in the east of the Lut block. The Lut block is bounded to the east by the Nehbandan and associated faults, to the north by the Doruneh and related faults (Sabzevar zone), to the south by the Makran arc and Bazman volcanic complex and to the west by the Nayband Fault. The Lut block is the main metallogenic province in the east of Iran (Karimpour et al., 2012), that comprises of numerous porphyry Cu and Cu–Au deposits, low and high sulfidation epithermal Au deposits, iron oxide deposits, base-metal deposits and Cu–Pb–Zn vein-type deposits. The geology of Shah Soltan Ali area is dominated by volcanic rocks, comprised of andesite and basalt, which are intruded by subvolanic units such as monzonite porphyry, monzodiorite porphyry and diorite porphyry