مطالعه منشا كانسار فلوريت قهرآباد با استفاده از سيالات درگير، جنوب شرق سقز، استان كردستان

Study of genesis in Qahr-Abad fluorite deposit using fluid inclusion, southeast of Saqqez, the Kurdistan province

كانسار فلوريت قهرآباد در 57 كيلومتري جنوب شرق شهرستان سقز، در استان كردستان واقع شده است. اين نهشته به صورت عدسي هاي پراكنده، رگه اي، رگه چه اي و شكافه پركن در سنگ ميزبان هاي كربناتي- دولوميتي معادل سازند اليكا به سن ترياس رخ داده است. در اين منطقه، روند گسل ها تقريباً عمود بر روند اصلي گسل هاي زاگرس و شيب آن ها تقريباً عمودي است و كاني سازي در زون برشي اين گسل ها روي داده است. كاني هاي اصلي ذخيره شامل فلوريت (با رنگ هاي بنفش، سبز و بي رنگ) و گانگ ها، كوارتز، كلسيت، باريت و دولوميت هستند. انواع سيالات درگير دو فازي L+V، سيالات سه فازيH2O+ (CO2)L + (CO2)V و L+V+S و حتي چهار فازي L+V+S1+S2 در نمونه ها ديده شده است. پديده هايي مثل بلور منفي، سوزني شدن و دم بريدگي نيز در سيالات درگير ديده شده است. دماهاي همگن شدن سيالات درگير اوليه و ثانويه كاذب در فلوريت ها از °C155 تا °C245 با ميانگين °C187 به دست آمد. در اغلب سيالات درگير، فاز گاز به مايع در طي همگن شدن تبديل شد. درجه پرشدگي اغلب سيالات درگير بيش از 90 درصد بوده است. با استفاده از روش سرمايش، كمترين و بيشترين دماي يوتكتيك در نمونه ها، به ترتيب 1/23- و 18- با ميانگين °C7/20- است كه ميزان شوري معادل درصد وزني معادل نمك طعام حداكثر 30/8 درصد در سيستم H2O-CO2-NaCl محاسبه شده است. اثر برنولي در اين ذخيره به وقوع پيوسته است و چهار فرآيند اختلاط با دماي ثابت، جوشش، رقيق شدن با آب هاي سطحي و كاهش فشار در كاني سازي دخالت داشته اند. در نهايت مي توان نتيجه گرفت كه ذخيره فلوريت قهرآباد محصول فعاليت هيدروترمال از نوع اپي ترمال است و سيالات كاني ساز داراي منشا حوضه اي هستند كه به هنگام مخلوط شدن با آب سطحي كانسار ته نشين شده است.

The Qahr-abad fluorite deposit is located in the area of 36°10′ 3′′ N and 46°34′ 21′′E within the Sanandaj-Sirjan district east of the Kurdistan province , Iran and it is located ~57 km southeast of the city of Saqqez (Kholghi Khasraghi, 1999). This deposit is developed as scatter lenses, veins, and veinlets (stockwork structure) within carbonate rocks of Elika formation and controlled by the regional NW–SE trending Zagross thrust nappe system. Fault trends in this area are perpendicular to fault trends in the Zagros zone. The fault dips are nearly vertical and mineralization has occurred in the brecciation fault zone (Talaii, 2010). The rough geological instruction of the deposit has indicated that it is similar to worldwide Epithermal deposits. The mineralization occurs as replacement (type I)/ open-space (type II) vein fillings and bodies within Mesozoic lime stones (mostly Upper Triassic and Lower Jurassic members of the Elika Formation), where they crop out to form horst structures. The mineralization is typically associated with post Pliocene disjunctive faults, which in part appear to have served as channel ways for the fluorite forming fluids that are representative of the geological setting of the mineralized area. Fluorite occurs in several color variations such as green, violet, blue, white or colorless, and is accompanied by quartz, barite and calcite (Moslehi, 2013)