تأثير تنش كم آبي بر برخي شاخص هاي فيزيولوژي و كارايي مصرف آب در توده هاي خربزۀ ايراني

به منظور ارزيابي تحمل به تنش كم آبي برخي از تودههاي خربزۀ ايراني، آزمايشي به صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي دانشكدۀ كشاورزي دانشگاه زنجان انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سه سطح آبياري (100، 66، 33درصد نياز آبي گياه) و هفت تودۀ خربزه شامل كالي، اورشنگ، موري، موزي، شيرازي، ازمير و ايوانكي بود. بر پايۀ نتايج به دست آمده در اين پژوهش تنش كمآبي به طور معني داري ميزان پرولين، فعاليت آنزيم هاي كاتالاز و پراكسيداز را افزايش داده و محتواي نسبي آب برگ، عملكرد و ميزان ويتامين ث را كاهش داد. بالاترين ميزان كارايي مصرف آب در آبياري 22 درصد مشاهده شد. بين توده ها نيز از نظر شاخصهاي فيزيولوژيكي تفاوت معنيداري مشاهده شد. بيشترين ميزان پرولين، ويتامين ث و درصد محتواي نسبي آب برگ در توده هاي كالي و موري، بيشترين فعاليت آنزيم پراكسيداز در تودۀ ازمير و بيشترين كارايي مصرف آب و عملكرد در تودۀ موزي به دست آمد. با توجه به نتايج اين پژوهش، تودۀ ايوانكي با بيشترين كاهش در عملكرد و تودۀ موزي با كمترين كاهش در عملكرد در اثر افزايش تنش كم آبي به ترتيب حساس ترين و متحمل ترين توده نسبت به تنش كم آبي بودند.

In order to evaluate some Iranian melon landraces for water stress tolerance, an experiment was set out in a split plot design based on RCBD with three replicates in research field of University of Zanjan. Treatments were consisted of three irrigation levels (100, 66 and 33% of ETC) as main plots and 7 landraces of Iranian melon as subplots (‘Kali’, ‘Orshang’, ‘Mouri’, ‘Mozi’, ‘Shirazi’, ‘Ezmir’ and ‘Eyvanekey’). The results indicated that water deficit stress significantly increased proline content, peroxidase and catalase activity and reduced leaf relative water content (RWC), yield and vitamin C content. The highest water use efficiency (WUE) was observed in 66% water stress. The landraces had significant difference for physiological traits. The highest values of RWC, proline and vitamin C content were obtained in landraces of ‘Kali’ and ‘Mouri’. Also the highest POX activity, WUE and yield were obtained in landraces of ‘Ezmir’ and ‘Mozi’, respectively. According to the results ‘Eyvanekey’ and ‘Mozi’ with highest and lowest yield reduction .under water deficit stress was tolerant and sensitive landraces respectively