مروري بر برجسته ترين الگوهاي اجرايي آموزش بين حرفه‌اي در علوم سلامت در جهان

مقدمه: يكي از تحولات مهم آموزش علوم سلامت در چند دهه ­ي اخير در سطح جهاني، در جهت پاسخ گويي به ضرورت ارتقاء كيفيت و ايمني درمان­ ها و مراقبت ­ها، تغيير رويكرد از آموزش تك­ حرفه ­اي به آموزش بين­ حرفه­ اي است، اين مطالعه با هدف شناسايي و معرفي الگوهاي اجرايي معتبر آموزش بين حرفه ­اي در جهان انجام شده است. روش­ ها: مطالعه­ ي مروري نظام ­مند در سال 94- 1393 با بهره­ گيري از راهبرد دانشگاه يورك و كليد واژه­ هاي آموزش بين­ حرفه ­اي و الگوهاي اجرايي در 4 پايگاه مطالعات علوم سلامت شاملScience direct و CINAHL و Pub med و Ovid و پايگاه عمومي مقالات علمي Scholar Google و مجلات و سازمان­ هاي مرتبط، در محدوده­ ي سال­هاي 2000 تا 2015 به زبان انگليسي انجام شده، مقالات بر اساس معيارهاي كيفي مبتني بر هدف، ارزيابي و مقالات نهايي انتخاب گرديدند، از 3137 مقاله­ ي بازيابي شده اوليه، 15 مقاله واجد معيارهاي كيفي بودند. نتايج بر اساس رويكرد نظريه­پردازي مليس2011 و در 3 مقوله­ي" چارچوب مفهومي و مباني علمي"، "چارچوب اجرايي و مداخلات آموزشي" و "ارزيابي پيامدهاي آموزشي" در الگوها استخراج و نتايج به شيوه تفضيلي ارائه گرديد. يافته­ ها: هفت الگوي اجرايي معتبر در آموزش بين­حرفه­اي، شامل الگوي دانشگاه بريتيش كلمبيا و دالهوزي از كانادا، دانشگاه واشينگتن، فرانكلين و فلوريدا از آمريكا و دانشگاه لينكوپينگ از سوئد و دانشگاه ليزستر از انگلستان شناسايي شدند. هدف آموزش بين­ حرفه ­اي در الگوهاي اجرايي، تكامل تدريجي هويت در فراگيران علوم سلامت از هويت تك­حرفه­اي به هويت بين ­حرفه ­اي بود، چارچوب مفهومي الگوها، مبتني بر نظريه­ هاي معتبر روانشناختي فردي و اجتماعي و آموزشي، چارچوب اجرايي بر ارتقاء فرايند اجتماعي شدن حرفه­ اي فراگيران با توسعه همكاري و تعاملات بين حرفه ­اي در قالب يادگيري مبتني بر خدمات سلامت جامعه متمركز بوده، و پيامدها نيز در سه حيطه­ ي فراگيران، اساتيد و بيماران با ابزار­هاي كيفي وكمي ارزيابي شده است. نتيجه ­گيري: الگوهاي اجرايي در برنامه­ هاي آموزش بين ­حرفه ­اي، با ايجاد تعاملات گسترده بين­ حرفه ­اي و مبتني بر نياز سلامتي جوامع، زمينه ­ي ارتقاء فرآيند اجتماعي شدن حرفه­ اي دانشجويان علوم سلامت را در جهت كسب هويت بين حرفه ­اي در كنار هويت حرفه­ اي فراهم آورده و بدين ترتيب صلاحيت و توانمندي لازم جهت ارائه مراقبت تيمي جامع و يكپارچه مبتني بر مددجو را در دانش آموختگان علوم سلامت به وجود مي آورند.

Introduction:One of the most important developments of health sciences education in recent decades shift from uniprofessional education to interprofessional education approach in the world wide, in terms of meeting needs to promote the quality and safety of treats and cares. This study aimed to introduce the most prominent applied models of inter-professional education in health sciences in the world. Method: This review study has been done in 2015 using review strategy from York university with search in Pub med, CINAHL, Ovid, Science direct data bases as well as Google search engine, also validated related journals and educational organizations, in English language between 2000 to 2015 with main key words such as “interprofessional education” and “applied models. After evaluation of articles based on qualitative criteria, final papers were selected. Of 3137 primary articles retrieved, eventually 15 articles were qualified. Results were analyzed based on theorizing approach of Melies2011 in three categories including: "scientific basis and conceptual framework", "administrative framework and educational interventions" and " evaluating educational outcomes" of interprofessional education models. Results: Seven valid models of interprofessional education were identified including: models of British Colombia and Dalhousie universities from Canada, Florida, Rosalind Franklin and Washington universities from America also Linkoping University from Sweden and Leicester University from England. The purpose of interprofessional education in these models are gradual promotion from unimprofessional identity to interprofessional identity in health sciences students. The conceptual framework of all models were based on valid personal and social psychology also educational theories. Administrative framework were based on development of cooperation and interaction between professionals based on providing health services and community – based learning. Outcomes were assessed in three area including students, faculty members and patients with qualitative and quantitative instruments. Conclusion: Applied interprofessional education models with focus on creating vast interprofessional interactions according to health needs of communities, not only provide appropriate situation for promoting of professional socialization process of health sciences students to achieve professional identity alongside interprofessional identity, but also necessary competency and ability for providing comprehensive patient –centered team care in graduates of health systems .