ارزيابي كيفيت اسپرم ماهيان سفيد ( Rutilus frisii kutum) و آزاد درياي خزر (Salmon trutta caspius) قبل و بعد از انجماد

در خارج از فصل تكثير، تهيه و دستيابي به سلولهاي جنسي ماهيان امري غير ممكن است لذا جهت آسانتر نمودن تحقيقات و نيز بهبود مديريت تكثير ماهيان، اقداماتي در جهت نگهداري اين سلولها در بهترين كيفيت جهت افزايش زمينه فعاليتهاي تحقيقاتي و مديريت تكثير صورت گرفته است كه مهم ترين آن حفاظت انجمادي است . در اين بررسي 11 مولد نر ماهي آزاد درياي خزربا متوسط طول 5/3± 37/8 سانتي متر و وزن 24/7 ±523/3 گرم و 23 مولد نر ماهي سفيد با متوسط طول 7/1±36/1 سانتي متر و وزن 21/6±631/3 گرم با رسيدگي جنسي مناسب مورد ارزيابي قرار گرفتند. پس از تهيه نمونه اسپرم، فاكتورهايي چون درصد تحرك، مدت تحرك، تراكم، اسمولاليته و pH اندازه گيري شد. پس از اين مرحله نمونه هاي اسپرم ماهيان آزاد درياي خزر به نسبت 3:1 با محلول رقيق كننده حاوي تركيبات 0/3 مول گلوكز، 10 % متانول و 10 % زرده تخم مرغ رقيق شده و با روش دستي منجمد گرديد. اسپرم ماهيان سفيد درياي خزر نيز به نسبت 1:3 با دو محلول رقيق كننده شامل تركيبات 350 ميلي مول گلوكز، 30 ميلي مول تريس، پلي اتيلن گليكول 4% و 350 ميليمول گلوكز، ميلي مول تريس و 2% گليسرول رقيق و با دستگاه Planner Kryo به روش اتوماتيك منجمد شد. تمامي نمونهها طي مدت آزمايش در ازت مايع نگهداري شدند. سپس 1 تا 3 ماه بعد از اولين تاريخ انجماد، نمونهها از انجماد خارج شده، كيفيت آن ها با اندازهگيري مدت و درصدتحرك مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد درصد تحرك در نمونههاي اسپرم ماهي آزاد يك و سه ماه بعد از انجماد نسبت به اسپرم تازه بطور معنيداري كاهش يافته است. ليكن مدت تحرك علي رغم كاهش عددي در نمونه منجمد شده تفاوت معنيداري را با نمونه تازه نشان نداد. نتايج در ماهيان سفيد نشان داد كه درصد تحرك و مدت زمان تحرك در نمونه هاي اسپرم يك و سه ماه بعد از انجماد نسبت به اسپرم تازه بطور معني داري كم تر شده است. همچنين درصد تحرك و مدت زمان تحرك نمونههاي اسپرم بعد از سه ماه انجماد بطور معني داري كم تر از نمونه هايي بود كه تنها يك ماه در شرايط انجماد نگهداري شده بودند. در ارزيابي ماندگاري اسپرم ماهي سفيد از دو ماده محافظ سرما شامل گليسرول با غلظت 2% و اتيلن گلي كول با غلظت 4% استفاده شد. نتايج نشان داد كه نمونه سپرم هايي كه به آن ها اتيلن گلي كول اضافه شده بود بعد از خارج شدن از انجماد همگي مرده بودند و تحركي در اين اسپرم ها مشاهده نشد. اين در حالي بود كه در نمونه هاي حاوي گليسرول ماندگاري اسپرم كاملاً حفظ شده بود. با توجه به نتايج، به نظر ميرسد تفاوتهاي گونهاي امري بسيار مهم است كه در روند فرآيند انجماد اسپرم بايد مد نظر قرار گيرد