مشاركت اجتماعي در پهنۀ مركزي تهران: با تأكيد بر نهادهاي مردم‌مدار و شوراياري‌ها

Social participation in the central region of Tehran: A study on NGOs and city councils

ادارة شهر فقط در نهادهاي رسمي مديريت شهري خلاصه نمي‌شود. در اين پژوهش، بحث دربارة مشاركت با تمركز بر دو نهادي صورت مي‌گيرد كه نقش مهمي در جلب مشاركت‌هاي مردمي دارند: سازمان‌هاي مردم‌ نهاد به‌عنوان نماينده‌اي از جامعة مدني و شوراياري‌ها به‌عنوان نماينده‌اي از دولت محلي. هدف اين پژوهش بررسي تجربيات و تلاش‌هاي عيني پيرامون جلب مشاركت‌هاي مردمي در پهنة مركزي شهر تهران (مناطق 6، 7، 11 و 12) است. روش تحقيق كيفي است و از تكنيك مصاحبة عميق براي جمع‌آوري داده‌ها استفاده شده است. مصاحبه‌ها با يازده نفر از مسئولان سازمان‌هاي مردم‌نهاد و همچنين هشت نفر از اعضاي شوراياري محلات انتخابي در مناطق مركزي تهران انجام گرفته است. پس از پياده‌كردن تمام مصاحبه‌ها، تحليل از طريق كدگذاري دستي داده‌ها براساس مقولات مشخص‌شده از قبل صورت پذيرفت. براساس يافته‌هاي اين پژوهش، تعامل مثبت و سازنده‌اي ميان سازمان‌هاي مردم‌نهاد و شوراياري‌ها از يك‌ طرف و ميان اين دو نهاد با بخش دولتي و حكمراني شهري از طرف ديگر ايجاد نشده است. سازمان‌هاي مردم‌ نهاد تخصصي و شوراياري‌ها كه هر دو دربارة مشكلات و مسائل اجتماعي و شهري آگاهي و شناخت خوبي دارند، در روابط قدرت نهادهاي شهري و دولتي، جدي گرفته نمي‌شوند. در محلات قديمي تهران به‌ويژه در مناطق 12 و 11، حس تعلق به فضاهاي محلي كم شده است. بخشي از اين مسئله به‌دليل انباشته‌شدن آسيب‌هاي اجتماعي، زوال سرماية اجتماعي محلي و مهاجرت ساكنان قديمي به محلات بهتر است. نبود تعلق‌خاطر و كاهش سرماية اجتماعي محلي، عدم مشاركت را به همراه مي‌آورد.

Public institutions are not the only agents of urban governance. Focusing on two other institutions namely NGOs and city councils, this research probes the question of participation. The aim of this research is to study the way in which people participate in the procedure of urban governance. To do so, the study concentrates on different districts of Tehran, namely 6, 7, 11, and 12 districts. It also draws on qualitative research as the method and conducts 11 in-depth interviews with people from varied NGOs and 8 people from city councils of the above 4 districts. The interviews were coded and analyzed according to determined categories. Results show that there is no significant constructive relation between NGOs and city councils, on the one hand, and between these two and the public institutions on the other hand. Neither is there a suitable context for the NGOs and city councils with considerable expertise to participate in the urban affairs. One can also witness the decreasing sense of belonging to the neighborhood even within the traditional districts such as 11 and 12. The research argues that part of this is due to the increasing rate of social problems and decaying social capital. This situation, in turn, tore apart the basis for citizen participation.