بررسي شاخص‌ها و تهيۀ نقشه شوري خاك با استفاده از داده‌هاي سنجش از دور (مطالعۀ موردي: دلتاي آجي‌چاي)

Study indexes and mapping of soil salinity using remote sensing data (Case study: Aji Chay river delta)

خاك يك منبع تجديدناپذير و پويا بوده كه با مديريت و كاربري ناصحيح اراضي، مستعد تخريب مي­گردد. شوري يكي از عوامل مهم تخريب اراضي در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. شناسايي و پهنه‌بندي خاك‌هاي شور غالباً، به دليل تغييرپذيري زماني و مكاني آن و نياز به نمونه‌برداري و كارهاي آزمايشگاهي مشكل است. در سال­هاي اخير فناوري سنجش از دور، به علت توانايي در شناسايي پديده­ ها همواره مورد توجه متخصصين بوده است. اطلاعات به دست آمده از تصاوير ماهواره ­اي كمك زيادي به مطالعه پديده ­هاي مختلف مي­كند و مي ­تواند در تشخيص تغييرات پديده­ ها بسيار راهگشا باشد. منطقۀ مورد مطالعه دلتاي آجي­چاي كه در منطقه غرب شهر تبريز و شرق درياچه اروميه واقع است، انتخاب گرديد كه از لحاظ كشاورزي و اكولوژيكي حائز اهميت است. در اين پژوهش با استفاده از داده ­هاي زميني و تصاوير سنجنده OLI ماهواره لندست مربوط به سال 2015 و نمونه‌برداري در 14 و 15 مرداد 1394، به بررسي و ارزيابي شاخص­هاي شوري خاك پرداخته شد. با استفاده از آناليز سطح معني‌داري و ميزان همبستگي بين خروجي مدل­ ها و داده ­هاي زميني بهترين شاخص انتخاب و نقشه شوري خاك بر اساس بهترين شاخص استخراج شد. از بين شاخص­ هاي مورد مطالعه، شاخص SIT داراي بيشترين همبستگي بوده (97%) و به عنوان بهترين شاخص براي مطالعه شوري خاك براي منطقه مورد مطالعه است كه نقشه خاك از روي اين شاخص استخراج شد. شاخص SI2 با 52% كمترين همبستگي را بين شاخص­ها به عنوان نامناسب­ترين شاخص مشخص شد. در منطقه مورد مطالعه بيشترين مساحت مربوط به كلاس بسيار شور كه شامل 42 درصد از كل منطقه مورد مطالعه است.

Soil is a non-renewable and dynamic resource that the improper land use and management، is susceptible to degradation. Soil salinity one of the important land degradation factors in arid and semi-arid region. Identification and mapping of saline soils often due to temporal and spatial variability، and the need for sampling and laboratory work is difficult. In recent years remote sensing technology، due to the ability to identify phenomena has always been of interest to specialists. Information that obtained from satellite images contributed greatly to the study of various phenomena and can be very helpful in detecting phenomena changes. Case study، Aji Chay river delta was selected that is located in the west of Tabriz city and east of Urmia lake، because this region's importance in terms of agricultural and ecological. In this study used ground data and OLI sensor images from Landsat satellite during 2015، and field sampling was taken at the 5 and 6 August 2015. This data used for study and evaluation، soil salinity indexes. With a significance level analysis and measure study between ground data and output of models، best salinity index selected and extraction soil salinity map. In this index، SIT index has the highest correlation (97%) and presented as best index for salinity study in this region that salinity maps extraction from this index. SI2 index with 52% correlation has lowest correlate between salinity index and ground data. In the study region most areas included very saline class with 42% of the total area.