نقش دستگاه‌هاي دولتيِ عصر قاجاريه در صنعت و تجارت فرش ايران

The Role of Qajar Administration in Iranian Carpet Industry and Business

با رونق معتنابهِ تجارت بين‌المللي فرش ايران در اواسط دورۀ قاجاريه، فرش به كالاي صادراتي مهمي در ايران تبديل شد. اين سؤال مطرح است كه در اين دوره نقش دستگاه‌هاي اجرايي عصر قاجاريه در اداره كردن اين صنعت و تجارت چگونه بوده است؟ هدف از اين پژوهش، بررسي اقدامات دولت در زمينۀ صنعت فرش در عصر قاجاريه است. با توجه به نقش بارز دولت در اقتصاد ايران، اين مقاله به‌عنوان تجربه‌اي براي مديريت دولتي صنعت فرش حائز اهميت زيادي است. اين پژوهش نشان مي‌دهد دستگاه‌هاي دولتي عصر قاجاريه، به فراخور درخواست‌هاي فعالين اين عرصه، برنامه‌هايي ازجمله مبارزه با رنگ‌ جوهري، حمايت از شركت‌هاي خارجي، معرفي بين‌المللي فرش ايران و كمك به توسعۀ تجارت بين‌المللي آن را اجرا كردند. عاملين اجراي سياست‌هاي دولتي وزارتخانه‌هاي خارجه، تجارت، ماليه و همچنين گمرك و كنسولگري‌ها بودند. گردآوري اطلاعات مقاله به‌صورت كتابخانه‌اي و اسنادي است و داده‌ها با روش تحقيق تاريخي مورد تحليل و بررسي قرارگرفته است.

Carpet became one of the Iranian important export commodities after a significant boom in Iran's international carpet business in the middle of the Qajar period. The question arises here is how the Qajar administration played role in managing this industry and business. This study is to evaluate the government's measures in the field of carpet in the Qajar era. This paper matters a lot, considering the significant role of the government in the economy of Iran, as an experience for the governmental management of carpet industry. The study shows that Qajar administration carried out several programs such as: opposing with ink colors usage in the carpet weaving, supporting foreign companies, introducing Iranian carpet to the world and helping the international carpet business development. The executive agents of the state policy were: Department of State, Ministry of Commerce, Department of Finance, Customs office and Consulates. The data collection has been library-based and documentary and it has been analyzed through historical method.