تاثير اعمال تنش خشكي روي گياه مادري بر برخي شاخص‌هاي جوانه‌زني بذرهاي توليدي مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.)

Evaluation of the effects of drought stress of mother plants on some seed germination indices of Satureja hortensis

به‌منظور بررسي اثرات اعمال تنش خشكي بر گياه مادري مرزه (Satureja hortensis L.) بر برخي شاخص‌هاي جوانه‌زني بذور توليدي، آزمايشي با چهار تيمار (بذرهاي حاصل از گياه مادري طي اعمال چهار سطح تنش خشكي (100درصد (شاهد)، 75درصد، 50درصد، 25درصد ظرفيت زراعي) و چهار تكرار و در قالب طرح كاملاً تصادفي به اجرا درآمد. بذور جوانه‌زده در هر روز شمارش و پس از ده روز در نهايت صفات درصدجوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني روزانه، متوسط جوانه‌زني روزانه، شاخص جوانه‌زني، طول ريشه‌چه، طول گياهچه، بنيه بذر و وزن هزاردانه اندازه گيري شد. نتايج حاصل نشان داد كه تنش خشكي اعمال شده بر گياه مادري بر سرعت جوانه‌زني، طول گياهچه، طول ريشه چه و بنيه بذر در سطح يك درصد و بر درصد جوانه‌زني در سطح 5 درصد معني‌دار بوده و تاثير معني‌داري بر وزن هزار دانه بذر، جوانه‌زني روزانه، سرعت جوانه‌زني روزانه و شاخص جوانه‌زني نداشت. بيشترين درصد جوانه‌زني (97/75 درصد) مربوط بذور توليدي از ظرفيت زراعي 100% وكمترين درصد با87/50 درصد مربوط به تنش 50 درصد ظرفيت زراعي بود كه با تنش 25 و 75 درصد ظرفيت زراعي اختلاف معني‌داري نداشتند. بيشترين سرعت جوانه‌زني نيز (10/95 بذر در روز) در تيمار 50 درصد ظرفيت زراعي به‌دست آمد و كمترين مقدار با 7/94 بذر در روز مربوط به تيمار 100 درصد ظرفيت زراعي بود. بيشترين بنيه بذر نيز (5/15) مربوط به تيمار 100 درصد ظرفيت زراعي بود كه با تيمار 75 درصد ظرفيت زراعي اختلاف معني‌داري نداشت و كمترين ميزان 4/07 مربوط به تيمار 50 درصد ظرفيت زراعي بود كه با تيمار 25 درصد ظرفيت زراعي اختلاف معني‌داري نشان داد.

Seed germination indices can be affected by drought stress in ripening stage of seeds on mother plant. In this study, four water stress treatments (100, 75, 50 and 25% of field capacity (FC)) were imposed during seed maturation of Satureja hortensis, and subsequently the effects of treatment on seed germination characteristics of S. hortensis were evaluated using a completely randomized design with four replications. The number of germinated seeds was counted each day and sampled after ten days. Then, percentage,rate of germination, vigor, mean daily germination, final germination percentage, daily germination speed, germination index and length of shoot and root were determined. The results indicated that the drought stress had a significant (P<0.01) effect on germination rate, seed vigor as well as shoot and root length of S. hortensis. The seed germination percentage was significantly affected by drought stress at 5% level. Drought stress during maturity of seeds on mother plants had no significant effects on1000 seed weight, daily seed germination, daily germination rate and germination index. The maximum germination percentage (97.75) was observed in 100% of field capacity and the lowest germination percentage was in the treatment of 50% FC with 87.50. The maximum seed germination rate (10.95) was observed in 50% of field capacity while the lowest seed germination rate (7.94) was observed in 100% FC. The maximum seed vigor (5.15) was obtained in 100% FC that had no significant difference with 75 FC and the lowest seed vigor (4.07) was obtained in 50% FC that had no significant difference with 25% FC.