مباني صدرالمتالهين در اثبات تكثر مراتب شناخت خداوند

The Mulla Sadar's principals in proving the existence of different stages in gaining the knowledge of GOD

يكي از مسائل مطرح در مبحث شناخت خداوند، وجود ديدگاه هاي مختلف و به عبارت ديگر تكثر مراتب در اين زمينه است. چرايي اين تكثر با وجود وحدت و بساطت باري تعالي و همساني ظاهري فاعل هاي شناسا در وجود، پرسشي خواهد بود كه نيازمند تحليل و بررسي است. ملاصدرا بر اساس سه مبناي عين الربط بودن معلول به علت، وجودانگاري علم و حركت اشتدادي و مبدئيت نفس در ادراك نتيجه گرفته است كه همه موجودات از جمله نفس در همه مراتب خود به خداوند علم دارند. از آنجايي كه علم از سنخ وجود بوده و نفس در حركتي اشتدادي در حال تكامل است و با علوم خود اتحاد دارد، هر فرد انساني دركي از خداوند (با توجه به مرتبه اي كه در آن قرار دارد) خواهد داشت. اين شناخت طيف گسترده اي از شناخت هاي حصولي، حضوري و شهودي را دربر مي گيرد. ديدگاه وي با اشكال هايي نيز مواجه است كه در مقاله به آنها پاسخ داده شده است.

One of the issues raised in discussing the knowledge of God, is the existence of different stages in this regard. Despite the unity and simplicity of God and apparent similarities among the knowers in existence, the question remains as why this plurality exists? According to his philosophical principles, like copulative existence of the caused (in regard to the cause), the ontological approach to knowledge, and the intens ifying movement of the soul, Mulla Sadra believes that all creatures, including the soul, in all their stages have a kind of knowledge of God. He concludes that according to these principles, all humans have an understanding of God in their respective levels. This understanding involves a wide range of knowledge, including acquired and intuitive ones. This idea encountered some problems that will be investigated in this article.