بررسي اثر متقابل سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و سرمايه‌گذاري داخلي (مطالعه تطبيقي ايران و 136 كشور دنيا)

Investigating Interaction of Foreign Direct Investment and Domestic Investment (Comparative Study of 136 Countries and Iran)

از زماني كه سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي وارد ادبيات اقتصادي دنيا شد، كشورها با ايجاد زيرساخت‌هاي انگيزشي مناسب به دنبال جذب هرچه بيش‌تر اين جريان بودند. اما مباني نظري نشان از آن دارد كه در پاره‌اي از موارد ورود سرمايه‌گذاران خارجي مي‌تواند سبب اثرات منفي بر سرمايه داخلي شود. از اين‌رو بررسي ارتباط اين دو متغير مي‌تواند بسيار مفيد باشد. در مطالعه حاضر با استفاده از داده‌هاي اقتصاد 136 كشور در قالب چهار نمونه كشورهاي پردرآمد، كم درآمد، عضو اوپك و كل كشورها در دوره زماني 2013-2000 به بررسي ارتباط سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و سرمايه‌گذاري داخلي با بهره‌برداري از مدل‌هاي خودرگرسيون برداري پانل ديتا PVAR پرداخته شده است. علاوه بر اين، ارتباط فوق براي ايران نيز به صورت مجزا در دوره زماني 2014-1990 بررسي شد. نتايج مطالعه نشان از آن دارد كه اثر سرمايه داخلي بر سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي از لحاظ اندازه بزرگ‌تر بوده و به‌جز در كشورهاي عضو اوپك، سبب جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بيش‌تري مي‌شود. حال آنكه اثر شوك سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بر سرمايه داخلي تنها در نمونه‌هاي كشورهاي پردرآمد و كشورهاي عضو اوپك مثبت بوده است.

On the theoretical front the literature on the linkage between FDI and domestic investment is ambiguous. This paper investigates whether foreign direct investment crowds in or crowds out domestic investment in the world. Our data analysis covers 136 of the world countries for the period 2000-2013. This paper uses panel VAR model and we have four samples of countries: 1- total sample (136 countries) 2- OECD member (31 countries) 3- low income (20 countries) 4- OPEC member (10 countries). In addition, the same link in Iran in the period 1990-2014 were analyzed separately. Our main conclusion is that FDI has positive impact on domestic investment in OECD member and OPEC member states but has negetive impact on domestic investment in low income contries. Also, domestic investment has positive impact on FDI in OECD, Low income and total countries and negetive impact in OPEC members.