تحليل مباني و كاركردهاي مفهوم «رهايي» و «موعودگرايي» در الهيات عمل گراي يهود

An Analysis of the Principles and Functions of the Concepts of Emancipation and Messianism in Jewish Pragmatic Theology

اين جستار درصدد به پرسش گرفتن مباني و اندركنش سطوح فكري و اجتماعي الهيات يهود است. بر پايه فرضيه پژوهش، الهيات و عرفان يهود را نمي توان جداي از ارتباط آن با بعد سياسي - اجتماعي اش تحليل كرد. بر اين اساس، در كنار باور يهود به اينكه قوم برگزيده خدا است، آنان معتقدند رنج هاي تاريخي فراواني (آوارگي، تبعيد، كشتار، بردگي و...) گريبان گير قومشان بوده است. شايد از همين رو است كه برخلاف ساير اديان توحيدي كه بر مفهوم رستگاري تمركز دارند، ادبيات الهياتي عرفاني يهود، از رهايي و نجات سخن مي گويد. اين رهايي مبتني بر دو بُعد فردي و جمعي است. بُعد جمعي كه الهيات يهود را به زندگي اجتماعي پيوند مي دهد، با موعودگرايي عمل گرايانه در هم آميخته است. اين امر نه تنها بر انتظارِ ظهور ماشيح استوار است، كه بيش از آن دربردارنده لزوم اقدام عملي براي تحقق ظهور و رهايي نهايي است. چارچوب نظري پژوهش استوار بر نظريه تحليل گفتمان (انتقادي) به ويژه خوانشي است كه نورمن فركلاف از آن به دست مي دهد.

This article is to study the bases and the interaction of social and intellectual levels of Jewish theology. Based on the hypothesis of this research، Jewish theology and theosophy can’t be analyzed without their relation to the sociopolitical aspect. So، along with Jewish belief and claim on their being Yahweh's chosen people، they have been struggling with various problems and sufferings (straggling، expulsion، slavery، etc.). It may be for this reason that against other monotheistic religions that have concentrated on salvation، Jews theological and theosophical literature talks about emancipation and salvation. This emancipation has individual and collective dimensions. The collective dimension which links Jewish theology with social and objective life، is conjugated with pragmatic Messianism. Not only is this based on a prospect for Messiah’s advent (the redeemer messiah of the Jewish)، but mostly contains serious pragmatic dimension for preparing the context for the advent and the ultimate emancipation to be realized. The theoretical and methodological framework of this study is based on the theory of (critical) discourse analysis، especially the interpretation which is provided by Norman Fairclough.