ارائه مدل مفهومي حكمراني پايدار در مديريت بهم پيوسته منابع آب كشور با تاكيد بر آموزش و ظرفيت سازي

A Conceptual Model for the Sustainable Governance of Integrated Management of National Water Resources with a Focus on Training and Capacity Building

با عنايت به ناپايداري هاي ايجاد شده در زمينه هدايت منابع آب، لزوم نگرش پيوسته در طي دو دهه گذشته به وضوح ايجاد شده است. همچنين حكمراني شايسته و پايدار منابع آب به عنوان مكملي بر مديريت به هم پيوسته مورد توجه قرار گرفته است. هدف از اين تحقيق ارائه مدل مفهومي حكمراني پايدار در مديريت منابع آب با تاكيد بر آموزش و ظرفيت سازي مي باشد. در اين تحقيق با مرور ديدگاه هاي مختلف بين المللي، نتايج اجلاس ها و كنفرانس هاي جهاني آب يك مفهوم جامع و كامل از حكمراني پايدار در مديريت بهم پيوسته منابع آب با تاكيد بر آموزش و ظرفيت سازي ارائه شده است. سپس با مراجعه به منابع بين المللي و نيز اسناد بالادستي مصوب مديريت آب كشور، معيارها و شاخص هاي مناسب انتخاب شدند. روش تحقيق توصيفي از نوع پيمايشي و ابزار تحقيق پرسشنامه بود. روايي شاخص ها با استفاده از نظرات اساتيد و متخصصان مربوطه، اعتبارسنجي و پايايي شاخص ها با استفاده از فرمول آلفاي كرونباخ، ۰/۹۴ محاسبه شد. با مراجعه به 110 نفر از مديران ارشد آب كشور، اساتيد منابع آب دانشگاه ها، مديران ارشد كشاورزي، متخصصان خبره آب در جوامع بومي، فعالان سازمان هاي مردم نهاد و با روش تمام شماري، تمامي معيارها و شاخص ها در فضاي فازي و با بكارگيري نرم افزار فازي، رتبه بندي شدند. الگوي ارائه شده متشكل از 9 معيار و 52 شاخص بود كه در بين آن ها، معيار مشاركت مردمي و شاخص آموزش و ظرفيت سازي، بيشترين امتياز را كسب نمود. نتايج تحقيق نشان مي دهد مدل مفهومي پيشنهادي، كاملاً منطبق با حكمراني پايداري است كه هم اكنون مطرح است. در حكمراني پايدار به نقش بسيار كليدي مشاركت مردمي، آموزش و ظرفيت سازي كليه سياست گذاران و ذي نفعان در فرايند تصميم گيري و برنامه ريزي ها تاكيد شده است.

The instabilities over the past two decades in governing water resources have led to the need for an integrated approach to the problem. Moreover، the decent and sustainable governance of water resources has come to be recognized as the supplement to the integrated management of water resources. The present study strives to develop a conceptual model of water reources sustainable governance with emphasis on training and capacity-building. For this purpose، expert views presented to different international meetings and world conferences on water were reviewed to develop a comprehensive and all-embracuing conceptual model of sustainable governance for the integrated management of water resources with a focus on training and capacity-building. In a second stage of the study، both internationally published literature and the regulatory documents on water management approved at the national level were consulted to derive appropriate standards، criteria، and indicators for the implementation of the proposed conceptual model. The relevance of these indicators was validated by soliciting expert views while their stability was calculated via the Cronbach’s alpha formula to be 0.94. The third stage of the study involved the ranking and gradation of the indicators using the relevant software in a fuzzy decision-making environment based on interviews with 110 senior water executives، academics working in the field، senior agricultural managers، water experts in local communities، and NGO activists. The emerging model finally consisted of 9 criteria and 52 indicators، amongst which the criterion of public participation and the indicator of training and capacity-building won the highest scores. It may be claimed that the proposed conceptual model is quite relevant and adapted to the sustainable governance presently sought. The key roles in this model are played by public participation as well as training and capacity building that must be on the priority list of all policy makers and stakeholders in their decision making and planning efforts.