بررسي اثر سطوح مختلف آبياري بر صفات مرفوفيزيولوژيكي و بيوشيميايي در پنج ژنوتيپ ماش (Vigna radiate L)

( Investigation the effect of different levels of irrigation on morph physiological and biochemical traits in five genotypes of mung bean (Vigna radiate L

تنش خشكي يكي از عوامل مهم و اثر گذار بر عملكرد و شرايط زندگي اكثر گياهان زراعي از جمله ماش مي باشد. لذا بررسي صفات مرتبط با تحمل به خشكي مي تواند به شناسايي و انتخاب ارقام متحمل تر كمك نمايد. اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار، با سه سطح آبياري40، 60 و 80 درصد ظرفيت زراعي و پنج رقم و لاين ماش ازبكستاني، پرتو، هندي، لاين A 73-726 و B 73-726 در محيط كشت گلخانه اجرا شد. نتايج نشان داد كه خشكي اثر معني داري در سطح احتمال يك درصد بر تعداد غلاف در بوته، وزن بوته، تعداد شاخه اصلي، سطح برگ، وزن خشك ريشه و قطر ريشه داشت. با افزايش شدت خشكي از ميزان سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق، عملكرد كوانتومي فتوشيميايي، محتواي نسبي آب برگ، كاروتنوئيد، كلروفيل a و b، مجموع كلروفيل برگ و نسبت كروفيل a به b كاسته شد، در حالي كه ميزان پرولين برگ به ميزان قابل توجهي افزايش يافت (p≤0.01). هم چنين در اين صفات در بين ارقام نيز تفاوت معني داري وجود داشت، لاين a 73-726 از ميزان سرعت فتوسنتز، محتواي نسبي آب برگ، كاروتنوئيد، پرولين، كلروفيل a و b، مجموع كلروفيل برگ و نسبت كلروفيل a به b بالاتري نسبت به ساير ارقام و لاين هاي مورد بررسي در اين آزمايش برخوردار بود.

Drought tension is one of the important factors influencing the yield and living conditions of most crops such as mung bean. Therefore، the investigation drought tolerance traits can help identify and select more tolerant cultivars. The present experiment was carried out as factorial in a completely randomized design with three replications، or at three levels of irrigation 40، 60 and 80 percent crop capacity and five cultivars and lines of Uzbek، Pareto، Hindi، A73-726 lines and B73-726 mung bean in greenhouse culture conditions. The results showed that drought had a significant effect at a probability level of one percent on pod number per plant، plant weight، number of main branches، leaf area، root dry weight and root diameter. With the increasing intensity of drought، the rate of photosynthesis، transpiration rate، photochemical quantum yield، relative water content of leaf، carotenoid، chlorophyll a and b، total chlorophyll content of leaves and the ratio of a to b chlorophyll decreased، while the amount of leaf proline increased significantly (p≤0/01). Also، there was a significant difference in these traits among the cultivars، a 73-726 line had a higher rate photosynthesis، the relative water content of leaf، carotenoid، proline، chlorophyll a and b، total chlorophyll content of leaf and the ratio of a to b chlorophyll than the other examined cultivars and lines in the present experiment.