نحوه ي كارگذاري خطوط لوله ي جمع كننده زيرزميني در لنز ماسه اي اشباع و رسي خاك

Underground Collector Pipe Installation Methods in the Saturated Sand and Clay Lenses

امروزه نقش مهم زهكش هاي زيرزميني و تخليه زه آب مزارع بر هيچكس پوشيده نيست. جهت طراحي واجراي اين ساخته هاي زيرزميني بايستي به يافته هاي تجربي با ديد تخصصي تري نگريسته شود و از اطلاعات علمي در زمينه هاي مختلف به ويژه فيزيك خاك نيز استفاده شود؛ تا در حالات بحراني تصميم گيري نهايي سريع تر و استوارتر صورت پذيرد. از اين رو اين پژوهش با هدف ارزيابي روش هاي مختلف كارگذاري لوله هاي جمع‏ كننده (كلكتور) زيرزميني در شرايط بالاي سطح ايستابي، زير سطح ايستابي و بحراني ترين حالت يعني كار در لنزهاي ماسه اي اشباع اجرا گرديد به گونه اي كه در خاك هاي رسي جهت تثبيت لوله هاي كلكتور، در عمق ۶۰ تا ۹۰ سانتي متر زير لوله از قلوه سنگ و آهك استفاده شد. در خاك هاي داراي لنز ماسه اي و شرايط اشباع، در ابتدا تا بالاي سطح آب زيرزميني حفاري صورت پذيرفت. در مرحله بعد حفاري تا عمق كارگذاري خط پروژه به همراه پمپاژ همزمان آب زيرزميني، انجام گرديد. به جهت تثبيت ديواره هاي جانبي از مصالح تونان، آهك و سيمان استفاده شد. سپس نشيمنگاه مناسب به عرض ۲۰۰ سانتي متر و عمق ۷۵ سانتي متر جهت لوله هاي كلكتور كه ۶۰ سانتي متر از اين عمق شفته سيمان و كوپال و ۱۵ سانتي متر بالاي آن بتن مگر بود، اجرا گرديد. با توجه به تجربه كارگذاري لوله هاي كلكتور در شرايط مختلف، ساده ترين حالت در خاك هاي رسي بود كه زمان و هزينه كمتري را در برداشت و پرهزينه ترين و سخت ترين حالت در لنز ماسه اي با شرايط اشباع به دست آمد و پيشنهاد مي شود تمامي شرايط پايداري خاك در حالت بحراني ذكر شده در نظر گرفته شود.

Today، the critical role of underground drain pipes and discharges of farms is very clear. To design and perform such underground constructions، experimental findings must be considered with a more specialized view. Also، using scientific information in various fields، especially in the field of soil physic، so that in critical conditions the decision making process can be faster and more robust. Therefore، the main goal of this research is to evaluate the various installation methods of underground collector pipes on the top، under water table، and in the most critical condition of operation in saturated sand lenses; such that to stabilize the collector pipes within clay soil، rubble and lime were used at the depth of 60 to 90 cm below the pipes. In sand lens soil under saturated conditions، underground drilling was conducted to above the water surface. Then، drilling was carried out to the depth of project piping using spontaneous underground water pumping. In order to stabilize the side walls، Tunan، lime، and cement were used. Finally، a suitable seat in dimensions of 200×75 cm was provided for collector pipes in which the lower 60 cm and upper 15 cm were made of a mixture of Hoffmann plus cement، and concrete، respectively. In this study، due to the experience in the field of collector piping in different conditions، the simplest method with the lower cost was the clay soil، and the most difficult method reported for clay saturated sand lens soil. It is suggested that all of the soil stability conditions in the mentioned critical condition should be considered.