بررسي تاثير تفكرات شيعي در كاربست نقش اژدها در آثار هنري ايران

The Influence of Shia Ideology in Using Dragon Figure in Iranian Arts

آموزه هاي قرآني و روايات و احاديث آل الله، كه شامل خلقت جهان هستي و موجودات، يگانگي خدا، اعتقاد به بهشت و دوزخ و برشماري صفات نكوهيده است، مباني تفكر هنرمند شيعي را تشكيل مي دهد. اژدها، كه هم در آيات قرآن ديده مي شود و هم در كلام آل الله، بيشتردر چهره موجودي دوزخي ظاهر مي شود. هدف از اين پژوهش بررسي تاثير تفكرات شيعي برخلق آثار هنري ايران با نقش اژدهاست. در واقع بررسي اين موارد همه در جهت پاسخگويي به اين سوال است كه چرا هنرمند ايراني اين پندارنگاره شر را در آثار هنري خود حتي در بناهاي مذهبي و آرامگاه به كاربرد ه است. اين پژوهش، كه مبتني بر روش مطالعه توصيفي-تحليلي است و داده هاي آن از مطالعات كتابخانه اي و پژوهش هاي ميداني حاصل شده است، نشان مي دهد كه هنرمند ايراني منبع الهام روشني بر اساس قرآن و روايات آل الله براي ترسيم اژدها داشته است. هنر اسلامي و خاصه هنرشيعي تمام باورها و معتقدات مذهبي است كه در جان و زبان هنرمند جاري است و بروز و ظهور آن خلق اثري مي شود كه گواه همين مدعاست. از آن روي كه هنرمند ايراني متعهد به اصول مذهبي هنر خود را عرصه اي براي بازگو كردن باورهاي خود مي داند، اين انديشه هاي ديني را در آن مجسم مي كند. هنرمند نيز آگاه به مفهوم خير و شر است، هرچند هنرمند مفاهيم ديگري را كه خاص فرهنگ، اساطير و عرفان ايراني است به جهت ايراني بودنش نيز بيان مي كند.

The teachings of Al-Quran and hadiths and sayings of Allah، including the creation of the universe and the creatures، Ygangykhda، resurrection، heaven and hell، the number of characters is reprehensible constitute the foundations of Shi'a thinking Artist.Dragon is an infernal creature in Islamic beliefs. In Islamic narratives، the meaning of the concept of dragon is animosity along with filth and evils. Iranian artist who is committed to religious principles، aesthetic criteria aside، considers his art as an arena for stating his beliefs and imagines these religious ideologies. In this research، we will study Islamic resources (Quran Verses and Prophet Narratives) for imaging dragon and religious monuments in which the figure of dragon exists. In fact، we study these cases to answer this question: why Iranian artist have used dragon. Is it a cultural borrowing and the artist have not considered his beliefs? Why this evil figure exists in religious monuments? This article، which is based on descriptive – analytic study، shows that Iranian artist had a bright and evident source for imaging dragon and used it in service of his religion. The artist is also aware of the meaning of Good and Evil and that is why he has used dragon to show eternal battle between Good and Evil. Of course it should be mentioned that artist maintain other concepts which are specific to culture، mythology and mysticism of Iran.