تاثير رژيم آبياري و شيوه هاي كاربرد كود شيميايي فسفر بر كارايي بازيافت فسفر و عملكرد دانه در دو رقم كلزا

Effect of irrigation regime and phosphorus application methods on phosphorus recovery efficiency and grain yield of two rapeseed cultivars

به منظور بررسي اثر كم آبياري و روش هاي كاربرد كود فسفر بر عملكرد و كارايي بازيافت فسفر در دو رقم كلزا، آزمايشي به صورت كرت هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال زراعي 93-1392 در دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي داراب، دانشگاه شيراز اجرا شد. عامل اصلي رژيم آبياري (آبياري رايج، قطع آبياري از اواسط گلدهي و اواسط غلاف رفتن)، عامل فرعي شيوه هاي كاربرد كود فسفر (بدون فسفر و كاربرد دستپاش و نواري فسفر) و عامل فرعي فرعي ارقام كلزا (ساري گل و آر جي اس) بودند. نتايج نشان داد تيمار آبياري رايج با۲۵/۳۱ دانه در خورجين تفاوت معني داري با تيمارهاي قطع آبياري از اواسط گلدهي با ۲۲/۲۵ دانه در خورجين و از اواسط غلاف رفتن با ۲۲/۹۴ دانه در خورجين داشت . در قطع آبياري از گلدهي، مصرف نواري كود شيميايي فسفر در رقم آر جي اس بيشترين عملكرد بيولوژيك (12435 كيلوگرم در هكتار ) را داشت. به طور كلي كارايي بازيافت فسفر در روش دستپاش و نواري به ترتيب ۱/۰۹ % و ۱/۳۸% بود. رقم آر جي اس در مقايسه با ساري گل در قطع آبياري از اواسط گلدهي و غلاف رفتن به ترتيب با 3830 و 5428 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را دارا بود. رقم آر جي اس در شرايط قطع آبياري از اواسط گلدهي و مصرف نواري فسفر، بيشترين ميزان انتقال مجدد را دارا بود و مي تواند در صورت مواجه شدن با كمبود آب در آخر فصل رشد از كاهش بيشتر عملكرد دانه جلوگيري كند.

To investigate the effects of water deficit and chemical phosphorus (P) application methods on yield and phosphorus recovery efficiency of two rapeseed cultivars، a field experiment was conducted at Agriculture College and Natural Resources of Darab، Shiraz University during 2013-2014. Treatments including irrigation regimes (common irrigation، cutting off irrigation at mid-flowering and mid-silique formation stages)، P application methods (without P، broadcast and band) and rapeseed cultivars (Sarigol and RGS) were assigned in main plots، sub plots and sub sub plots، respectively. Results showed that cutting of irrigation at common irrigation with 25.31 seed numbers per silique had significant differences with mid-flowering with 22.25 seed numbers per silique and cutting of irrigation at mid-silique formation with 22.94 seed numbers per silique . In cutting of irrigation at mid-flowering and band application of P، RGS had the highest biological yield (12435 hg/ha). Common irrigation had the highest (11.02 kg/ha) and cutting of irrigation at mid-flowering had the lowest (5.95 kg/ha) P absorption amount. Overall، P recovery efficiency in broadcast and band application methods of P was 1.09% and 1.38%، respectively. RGS cultivar compared to Sarigol had maximum grain yield under cutting of irrigation at mid-flowering (3830 kg/ha) and mid-silique formation conditions (5428 kg/ha). RGS had the highest rate of assimilate remobilization under cutting off irrigation at mid-flowering and band application of P and it can prevent a further reduction in grain yield when exposed to late season water shortage.