اجراي كنوانسيون‌هاي بين‌المللي متضمن قاعده « استرداد يا محاكمه » در ايران

Enforcement of International Criminal Law Conventions Establishing a “Duty to Extradite or Prosecute” (Aut Dedere Aut Judicare) in Iran

راي مبارزه با بي­ كيفريِ مرتكبانِ جنايات بين­ المللي و همچنين پيشگيري از ارتكابِ اين­ گونه جنايات، «قاعده يا استرداد يا محاكمه» در كنوانسيون‌ها و معاهدات بين­ المللي متعددي مطرح شده است. اين تعهد بدين معني است كه دولت محل دستگيري متهم به جرم بين ­المللي، بايد يكي از گزينه­ هاي محاكمه يا استرداد اين فرد را اجرا نمايد. قاعده مذكور در طول زمان، از قرن هفدهم كه اولين بار گروسيوس هلندي آن را مورد توجه قرار داده و در كتاب جنگ و صلح به تشريح آن پرداخته تا عصر حاضر كه بررسي اين قاعده مهم حقوق بين­ الملل كيفري به كميسيون حقوق بين‌الملل محول گرديده، دچار تغيير و تحولات مختلفي شده است. با وجود كثرت استعمال اين قاعده در كنوانسيون‌هاي متعدد، در زمينه ماهيت معاهداتي اين تعهد ترديدي وجود ندارد، اما عرفي بودن اين تعهد همچنان مورد اختلاف­ حقوق‌دانان بين‌المللي مي­ باشد. اين مقاله در پي تشريح و بررسي ابعاد گوناگون بيان شده از تعهد به استرداد يا محاكمه در كنوانسيون‌هاي بين ­المللي مختلف و همچنين امكان وجود اين قاعده در نظام حقوقي ايران مي­ باشد.

In order to militate against the impunity of perpetrators of grave and significant crimes having international character and also to prevent commission of international crimes, “the duty to extradite or prosecute” is provided for in various conventions and treaties. The duty is loaded with the meaning that the state in which the person accused of international crime has been arrested, must choose between the options of prosecution or extradition. This rule during the time since the seventeenth century when it was set out by Grotius in “The Law of War and Peace” book, have witnessed various developments. Being set on ILC’s agenda, this subject of international Criminal law has been attached with more significance. Despite frequent use of this maxim in various international conventions, there is no doubt about the treaty nature of this commitment, but its customary character is highly controversial amongst scholars. This essay is to scrutinize and analyze the mentioned different aspects of the obligation to “Extradite or Prosecute” (aut dedere aut judicare) in several international conventions and also, the possibility of having such a rule in legal system of Iran.