جايگاه نظام حقوقي اسلام در رويه ديوان بين المللي دادگستري

The Status of Islamic Legal System in the Procedure of International Court of Justice

مقاله حاضر ضمن تحليل و بررسي ابعاد حقوقي، تاريخي و فلسفي ماده 9 و بند (ج) ماده38 (1) اساسنامه ديوان بين المللي دادگستري، در تلاش است رويه قضايي ديوان را نسبت به ظرفيت هاي نظام حقوقي اسلام بررسي و تحليل كند. از سال ۱۹۶۹ توجه ديوان و قضات آن به حقوق اسلام افزايش يافته است. در متن دو راي و نيز در نظرات جداگانه و مخالف تعدادي از قضات به ارتباط قواعد و اصول اسلامي با مفاهيم حقوق بين الملل پرداخته شد. ديوان بر اساس ماده 50 اساسنامه مي تواند با استفاده از كارشناسان به مطالعه تطبيقي قواعد و اصول اسلامي با مفاهيم حقوق بين الملل بپردازد. از اين طريق هم بر غناي آرا و احكام ديوان و نظرات جداگانه قضات در باره حقوق اسلام خواهد افزود و هم فرصتي براي رهيافت هاي اين نظام حقوقي در توسعه حقوق بين الملل و حل و فصل اختلافات بين المللي خواهد بود.

Analyzing and dealing with historical, legal and philosophical aspects of articles 9 and 38(1) (C) of International Court of Justice Statute, present paper tries to explore the procedure of ICJ for capacities of Islamic Legal System. Since 1969 ICJ and its judges have paid increasing attention to Islamic Law. In the text of two judgments and also different and contradicting opinions of a number of judges, the relationship between Islamic rules and principles and International Law concepts have been discussed. ICJ, based on article 50 of its statute can do a comparative study between Islamic rules and principles and International Law concepts, with the help of experts. This not only assures the enrichment of judgements of ICJ and its judges’ opinions on Islamic Law, but also creates opportunities for this legal system to be approached in the development of international law and the peaceful settlement of international disputes.