اثر رطوبت شلتوك، دماي خشك كن و نوع سفيدكن بر درصد برنج سالم و ويژگي هاي كيفي برخي از ارقام برنج متداول در شمال ايران

Effect of paddy moisture, drying air temperature and type of whitener on the whole kernel percentage and quality characteristics of the common rice cultivarsin north of Iran

ارقام مختلف شلتوك به ‌دليل ويژگي هاي ذاتي متنوع، واكنش‌هاي متفاوتي نسبت به شرايط خشك كردن و عمليات تبديل نشان مي دهند. از اين رو، تعيين عوامل مطلوب خشك كردن شلتوك و انتخاب سيستم تبديل مناسب مي‌تواند نقش به ‌سزايي دركاهش ضايعات در فرآيند تبديل داشته باشد. در اين راستا، به منظور مطالعه اثر عوامل خشك كردن شلتوك و نوع سفيدكن بر درصد برنج سالم و ويژگي هاي كيفي دو رقم برنج محلي و دو رقم پر محصول شمال ايران، از آزمايش فاكتوريل چهار فاكتوره در قالب طرح كاملاً تصادفي استفاده شد. چهار فاكتور شامل نوع رقم در چهار سطح (هاشمي و طارم، گوهر و كشوري)، نوع سفيد‌كن در دو سطح (سايشي و مالشي)، رطوبت نهايي شلتوك در دو سطح (10-9 و 12-11 درصد) و دماي خشك ‌كن در دو سطح (40 و50 درجه سلسيوس) بودند. نتايج نشان داد كه جذب آب ارقام گوهر و كشوري كمتر از ارقام هاشمي و طارم بود، اما اثر نوع سفيدكن بر جذب آب معني‌دار نبود. بيشترين و كمترين از دست دادن مواد جامد نيز به ترتيب متعلق به ارقام گوهر و طارم بود. در مجموع مقايسه فاكتورهاي مورد مطالعه در اين تحقيق نتايج نشان داد كه خشك كردن شلتوك با دماي 40 درجه سلسيوس و رطوبت نهايي 12-11 درصد و به ‌كارگيري سفيد‌ كن سايشيبراي تبديل ارقام محلي و پرمحصول باعث توليد برنج سالم بيشتري شد، اما براي تبديل شلتوك با سيستم اصطكاكي، رطوبت نهايي 10-9 درصد منجر به توليد برنج سالم بيشتري شد

Different rice varieties, due to their inherent characteristics, show different reactions to changing the drying conditions and milling operations. Hence, determining the optimum drying conditions and selecting the appropriate milling system can play an important role in reducing the losses in the milling process. In this regard, in order to study the effects of the paddy drying parameters and type of whitener on whole kernel percentage and the quality characteristics of two local and two high yielding rice varieties in the north of Iran, the factorial experiment with four factors in a completely randomized design was used. The four factors were including the rice variety in 4 levels (Hashemi, Tarom, Gohar and Keshvari), type of whitener in 2 levels (abrasive and friction), paddy final moisture content in 2 levels (9-10 and 11-12%) and drying air temperature in 2 levels (40 and 50°C). Results revealed that water absorption of Gohar and Keshvari was lower than that of Hashemi and Tarom, however the effect of milling system was not significant on water absorption. Higher and lower solid loss related to Gohar and Taroom, respectively. In total, results of this research showed that drying of paddy with 40°C, final moisture content of 11-12% and applying the abrasive type whitener for milling of local and high yielding rice varieties achieved more whole kernel, butfor milling of paddy with friction type system, final moisture content of 9-10% lead to more whole kernel.