سرمايه گذاري در بخش حمل و نقل و تاثير آن بر تمركز جغرافيايي فعاليت ها در صنعت كشور ايران

Investment on transportation section and it’s impact on geographic concentration of activities in industry of Iran

در اين مطالعه به طور اخص به اهميت ارتباط بين بخش هاي صنعت و حمل و نقل، در چگونگي شكل گيري توزيع فعاليت هاي صنعتي در كشور ايران مي پردازيم. اينكه آيا با توجه به ارتباط بين اين دو بخش، سرمايه گذاري بيشتر در بخش حمل و نقل خواهد توانست در توزيع فعاليت هاي توليدي بخش صنعت موثر باشد. براي اين منظور بعد از محاسبه ارتباط بين دو بخش صنعت و حمل و نقل از طريق جدول داده- ستاده سال 1380 و با استفاده از ضرايب پيوند پسين و پيشين مستقيم و غيرمستقيم دو بخش فوق، اهميت اين ارتباط در چگونگي توزيع فعاليت هاي صنعتي بين مناطق مختلف را بررسي مي كنيم. اين كار با بهره گيري از دو مدل اقتصاد سنجي پانل ديتاي استاني و صنعتي براي دوره 1385- 1379، با استفاده از نرم افزار Eviews7 انجام مي گيرد. بطوري كه در اينجا چگونگي توزيع فعاليت هاي صنعت، با استفاده از شاخص تمركز جغرافيايي EG مورد ارزيابي قرار گرفته است. يافته هاي مربوط به اندازه گيري شاخص تمركز جغرافيايي نشان مي دهد كه بيش از نيمي از صنايع ايران، از لحاظ جغرافيايي متمركز هستند. همچنين نتايج برآورد دو مدل اقتصاد سنجي فوق، نشان مي دهد كه وجود ارتباط بين زيربخش هاي حمل و نقل جاده اي، آبي و هوائي با بخش صنعت (در برآورد مدل صنعتي به ترتيب با ضرايب 1/607، 2/261 و 2/761) بحدي است كه مي تواند در تمركز جغرافيايي صنايع مختلف اقتصاد ايران به طور معني داري موثر باشد. بطوري كه نتايج مدل استاني نيز اين گفته را تاييد كرده و بيان مي كند كه سرمايه گذاري و وجود انواع حمل و نقل هاي مذكور در استان ها، مي تواند فعاليت هاي صنعتي مختلفي را به اين استان ها جذب كند.

At this study، we especially pay attention to importance of relationship between industry and transportation sectors in forming distribution of industrial activities. Wether more investing on transportation sector would be effective on distributioan of manufacturing activities in industry. For this porpuse، we value rate of relation between industry and transportation sectors by input- output table for 1385 and by using direct and indirect forward and backward linkage coefficients for these two sections، and then we analyse importance of this relation on distribution of industry activites at different regions for period of 1379-1385 by using two provincial and industrial econometric panel data models. As distribution of industrial activities are valued by EG index at this study. Results of estimation for two econometric models show that existance relation between road، water، air transportation subsectors and industry sector (their estimated coefficients in industrial model are 1.607، 2.261 and 2.761، respectively) is as far as that it can be effective on industrial geographic concentration in industry of Iran. As results of provincial model are similar and it expresses that making investment and existance different kinds of transportations in provinces، can attract different industrial activities toward these provinces and it could play an important role in industrializing provinces and different areas.