نقش رسانه ها در تحولات سبك زندگي روستاييان (مورد مطالعه: شهرستان زنجان)

(The Role of Media in Rural Life Style Changes (The Case of Zanjan Township

جامعه روستايي ايران به عنوان جامعه در حال گذار دست خوش تغييرات و دگرگوني هاي فراواني شده است، به گونه اي كه ما شاهد تغيير ارزش هاي جوانان، تحولات خانواده و شكاف نسلي در جوامع روستايي هستيم. شدت و دامنه تغيير در ابعاد مختلف سبك زندگي در جامعه روستايي به اندازه اي است كه ورود وسايل ارتباط جمعي جديد منجر به حركت جامعه از سبك زندگي روستايي به سمت سبك زندگي شهري شده است. با توجه به اهميت موضوع، تحقيق توصيفي حاضر با هدف بررسي نقش رسانه ها در تحولات سبك زندگي روستاييان در شهرستان زنجان به روش پيمايشي انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي روستاييان شهرستان زنجان بود كه با استفاده از نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي 250 نفر از آنها براي انجام تحقيق انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده گرديد. روايي ظاهري و محتوايي پرسشنامه با نظر پانلي از متخصصان (اعضاي هيات علمي گروه ترويج، ارتباطات و توسعه روستايي دانشگاه زنجان) مورد تاييد قرار گرفت و روايي سازه و پايايي تركيبي ابزار تحقيق نيز از طريق تحليل عاملي تاييدي (مدل اندازه گيري) مورد ارزيابي قرار گرفت. دامنه مقادير ضرايب پايايي تركيبي براي مقياس هاي مختلف پرسشنامه بين ۰/۹۰۶ تا۰/۹۲۹ به دست آمد كه بيانگر انسجام دروني مناسب ابزار اندازه گيري بود. تجزيه و تحليل داده ها به وسيله نرم افزارهاي SPSS20 و AMOS20 انجام شد. يافته هاي توصيفي در رابطه با مولفه هاي سبك زندگي نشان مي دهد كه ۴۴/۴ درصد از پاسخگويان سطح سلامت اجتماعي خود را در سطح بالا ارزيابي كرده اند. همچنين، يافته ها نشان داد كه 70 درصد پاسخگويان از سطح سلامت معنوي بالايي برخوردارند. طبق نتايج ميانگين تماشاي تلويزيون در ميان پاسخگويان 4 ساعت و 20 دقيقه در روز بود. يافته هاي تحليلي حاكي از آن بود كه بين محيط رسانه اي با سبك زندگي پاسخگويان رابطه منفي و معني داري وجود داشت. هم چنين، بر اساس نتايج استنباطي مشخص شد كه متغير گروه هاي سني در رابطه ميان متغيرهاي تحقيق داراي اثر تعديل گري بود، به نحوي كه اثر محيط رسانه اي بر سبك زندگي روستاييان با گروه سني پايين منفي و معني دار بود، در حالي كه اين اثر براي افراد در گروه سني بالا غيرمعني دار به دست آمد.

The rural society of Iran as an in transition society has been involved in a lot of changes and transformation as seeing the change values of youth، family transformations and the generational gap in rural communities. Intensity and variation range in different aspects of lifestyle in rural communities to the extent that entering new media lead to move the community from the rural lifestyle to the urban lifestyle. Considering the importance of the issue، the current descriptive study has been conducted to investigate the role of media in developments of rural life style in Zanjan Township by a survey method. The population of this study consisted of all rural residents in Zanjan Township that 250 respondents were selected through utilizing multi-stage cluster sampling. Questionnaire was used to collect the data. The face and content validity of questionnaires was confirmed by a panel of expert (Including; faculty members of Extension، Communication and Rural Development Department in University of Zanjan). The construct validity and reliability of questionnaire were evaluated through confirmatory factor analyses (measurement model). Composite reliability coefficients ranging from 0.906 to 0.929 indicated good internal consistency of the measurement tool. Data analysis was performed using SPSS 20 and AMOS 20softwares. Descriptive findings regarding life style components showed that 44.4 percent of respondents assessed their social health at the high level. Also، results showed that 70 percent of respondents had high level spiritual health. According to the results، the average watching TV among the respondents were about 4 hours and 20 minutes a day. Inferential findings showed a significant negative relationship between media environment and lifestyle. Furthermore، the results confirmed the moderating effects of age groups variable on the relationship between the study variables. So that media environment had a significant negative impact on the lifestyle for respondents with age lower than the average age group، while this effect for respondents in age higher than the average age group is non-significant.