بازشناسي معني خانه در قرآن رهيافتي در جهت تبيين مباني نظري خانه

Recognizing The Meaning of Home in Quran: A Way to Explain Home Theoretical Bases

اين نوشتار به معني خانه، واژگان قرآني در مورد خانه و مفاهيم مرتبط با مسكن و سكونت در قرآن مي پردازد، ابتدا با توجه به آيه 80 سوره نحل كه خداوند مي فرمايد : «والله جعل لكم من بيوتكم سكنا و ... خدا خانه هايتان را جاي آرامشتان قرارداد و ...» شرط اول سكونت «سكينه» را تبيين مي كند و سپس رابطه «سكينه» و «آرامش» را در قرآن تشريح كرده و با استناد به آيه 28 سوره رعد «الا بذكر الله تطمئن القلوب»، كه «ذكرالله» شاه كليد رسيدن به آرامش است به اين مهم دست مي يابد كه خانه تنها زماني مي تواند بستري براي رسيدن به آرامش باشد كه محلي براي به يادآوردن خداوند بوده و ذكرالله در آن تجلي يابد. در ادامه به تجليات «ذكر» در عرصه آفرينش، همچون شب و روز، زمين و همسران مي پردازد كه مصداق آرامش در نعمت هاي الهي هستند و از آنجايي كه مطابق نص صريح قرآني، هستي بر مدار قدر و اندازه وجود يافته و قدر و انداره همان هندسه است اين گونه امتداد مي يابد كه هندسه و قدر، شاه كليد معماري ذاكرانه آفرينش است. در نتيجه براي ساختن خانه اي كه موجب ذكر ياد خدا مي شود و در نتيجه آرامش بخش باشد. بايد ابتدا كليد و رمز آفرينش در طبيعت كشف و استخراج شده و ثانياً در روند طراحي و ساخت خانه بايد ارتباط بلاواسطه اي بين طبيعت،كالبد و فضاي خانه برقرار كرد تا معماري خانه همچون پنجره اي رو به سوي آيات الله باشد. بنابراين از منظر قرآني هندسه خانه اي كه معماري آن مذكِر خداوند و آياتش است مي تواند آرامش و سكونت انساني را مهيا كند. از آنجايي كه ذكر [يادآوري] مقدمه اي براي فكر و تفكر انسان است در نهايت مذكِر بودن، خانه بستري براي مفكِر بودن انسان را فراهم آورده و سرانجام چنين بيان مي شود كه خانه مذكِر؛ خانه مسكِن و مفكِر است. مقاله حاضر در حوزه تحقيقات كيفي قراردارد كه با روش هرمنوتيك و تاويلي سعي در استخراج مفاهيم و معاني مرتبط با خانه از منظر قرآني دارد. در نحوه رجوع به آيات قرآني از تفسير قرآن يا از روش تفسير آيه به آيه بهره گرفته شده و كلمات و معاني استخراج شده در روش تاويلي و هرمنوتيك، از واژگان قرآني استفاده شده است.

This study considers the meaning of house and settlement in Quran. First، considering Surah An-Nahl verse 80، God proclaims: "And Allah has made for you from your homes a place of rest …"، and He explains that "rest" is the first condition for settlement. Then، He explains the relationship between "rest" and "tranquility" in Quran. By referring to Surah Ar-Rad verse 28، He proclaims "remembrance of Allah" is the main key to reach rest. He concludes that homes are places to attain rest when they are places to remember God. Then He mentions remembrance of Allah in creation as days and nights، earth، and spouses that are examples of rest among divine blessings. According to Quran clear text and regarding the fact that world has been created based on size and measure which is called geometry، it is obvious that geometry and measure are the main architectural keys in world creation. Thus، the key and secret of creation in nature should be found so as to build a house which leads into rest and remembrance of Allah. Second، in order to design and make a house، a direct relationship should be made among nature، house frame، and atmosphere. Then، home architecture will be like a window opened into God sings. Therefore، according to Quran، a house geometry which helps God remembrance and his sings can provide human settlement and rest. Since God remembrance is an introduction to human thought and contemplation، it will lead into human contemplation as well. Finally، it is stated that a house with the feature of God remembrance is a peaceful and thoughtful house. This study is a qualitative research which attempts to derive house related words in Quran through a Hermeneutic and interpretative method. In order to refer to Quran verses، Quran interpretation or verse to verse interpretation has been used.