تاثير ژانر بر كاركرد گفتماني شخصيت هاي زن در رمان نوجوان

The Impact of Genre on Discursive Function of Female Characters in Teenage Novels

اين مقاله قصد دارد چگونگي تاثير ژانر فانتزي بر كاركرد گفتماني شخصيت هاي زن در رمان نوجوان و تمايل يا عدم تمايلشان به هنجارگريزي هاي جنسيتي را بررسي كند. بدين منظور دو رمان نوجوان به نام هاي بازگشت هرداد نوشته فريبا كلهر و پريانه هاي لياسند ماريس نوشته طاهره ايبد را مورد بررسي قرار مي دهيم. نوجوانان دختر قهرمان اين دو رمان هستند و موضوع هر دو رمان پيروز شدن بر نيرويي متافيزيكي و آرام كردن درياها است. هر اثر فانتزي به هرحال كم و بيش ريشه در دنياي رئال دارد و هرچه ساختار فانتزي اثر با فاصله گيري بيشتر از دنياي رئال بنا گذاشته شود، مجال بيشتري براي شكستن كليشه هاي گفتماني دنياي واقعي به دست مي دهد. طبيعي است آثار فانتزي از لحاظ ميزان بهره گيري از تخيل يا تطابق با واقعيت با هم متفاوتند. بنابراين هدف اين مقاله مقايسه كاركرد گفتماني شخصيت هاي زن، جايگاه اجتماعي آن ها، نسبت ميان گفتمان بازنمايي شده در رمان و گفتمان اجتماعي فضاي ايران و درنهايت ميزان فاصله گيري از دنياي رئال در ساختار فانتزي رمان ها و تاثير آن بر بازتاب موارد ذكر شده است. بدين منظور از شيوه «تحليل انتقادي گفتمان» براساس متد نورمن فركلاف استفاده مي شود. بررسي ها نشان مي دهد با وجود هنجارگريزي هاي جنسيتي در هر دو رمان كه تحت تاثير ژانر فانتزي آثار شكل گرفته است، بازگشت هرداد به دليل دنياي فانتزي گسترده تر و عميق تر از گفتمان اجتماعي معاصر ايران دور تر شده است و شخصيت محوري دختر كم تر تحت تاثير هنجارهاي جنسيتي ايراني است.

This paper aimed to study the impact of genre in teenage novels on discursive function of female characters in novels and their inclination or disinclination toward gender deviation. Therefore, two novels titled Return of Hordad by Fariba Kalhor and Lia Sand Maris's Fairytales by Tahereh Eibod were studied. Female teenagers are protagonists in the two novels and the themes of the both novels concentrate on metaphysics and pacifying seas. The aim of the paper was to compare the discursive function of female characters, their social statues, ratio of the represented discourse in the novels and social discourse in Iran, and finally the impact of genre on the reflection of mentioned issues. Thus, Critical Discourse Analysis was used based on Norman Fairclough method. The results showed that despite the influenced gender deviations in both novels, Return of Hordad was more distanced from Iranian contemporary social discourse due to its deeper and wider fantasy and its female protagonist was less influenced by Iranian gender norms.