ارزيابي سرمايه اجتماعي به عنوان عامل اساسي در ارتقا كيفيت زندگي در شهرهاي جديد، نمونه موردي: شهر جديد پرديس

Evaluation of Social Capital as a Key Factor in Improving the Quality of Life in a New City, Case Study: Pardis New City

يكي از ابعاد تاثيرگذار در حوزه برنامه ريزي شهري، ابعاد اجتماعي است كه البته در برنامه ريزي شهري ايران اكثراً مورد غفلت قرار مي گيرد. از علل اصلي اين عدم توجه، روشن نبودن نحوه تاثير اين ابعاد در برنامه ريزي شهري است. در اين پژوهش براي تبيين بهتر نحوه تاثير ابعاد اجتماعي بر برنامه ريزي شهري، ارتباط اين ابعاد را در قالب مفهوم "سرمايه اجتماعي" با مفهوم تاثيرگذار ديگر حوزه برنامه ريزي شهري يعني "كيفيت زندگي شهري" مورد بررسي قرار گرفته است.براي اين منظور شهر جديد پرديس را به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شد. علت اين انتخاب آن است كه هم اكنون شهرهاي جديد و مساله برنامه ريزي آن ها از چالش هاي اصلي نظام برنامه ريزي شهري و منطقه اي كشور مي باشد. بدين ترتيب در اين پژوهش هدف اصلي، بررسي ارتباط بين مفهوم سرمايه اجتماعي و كيفيت زندگي شهري البته از بعد ذهني آن مي باشد. بعد ذهني كيفيت زندگي شهري مترادف با ميزان رضايتمندي شهروندان از عوامل مختلف موثر در كيفيت زندگي مانند عوامل كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و غيره مي باشد. نتايج حاصل از اين پژوهش وجود ارتباط بين ميزان سرمايه اجتماعي و ميزان كيفيت ذهني زندگي شهري را تاييد مي نمايد. همچنين ارتباط قابل ملاحظه اي نيز بين نرخ ماندگاري جمعيت و كيفيت ذهني زندگي شهري ديده شد. در انتها نيز مدلي جهت ارزيابي بهتر نحوه برهم كنش مفاهيم موردنظر ارايه شد. بدين ترتيب مي توان اظهار داشت كه توجه به ابعاد اجتماعي و برنامه ريزي جهت ارتقا سرمايه اجتماعي با توجه به تاثير مثبت بر ميزان كيفيت ذهني زندگي شهري مي تواند به عنوان يك راهكار برنامه ريزانه در نظام برنامه ريزي شهر جديد پرديس به كار گرفته شود. هرچند اين نتيجه به لحاظ علمي قابل تعميم به شهرهاي ديگر نيست، ليكن با توجه به مشابهت هاي زياد بين شهرهاي جديد ايران، مي توان انتظار داشت كه اين نتيجه در جاهاي ديگر نيز تكرار شود. به علاوه فرآيند تحليلي مورد استفاده اين پژوهش براي شهرهاي ديگر نيز قابل تعميم مي باشد.