تعيين اولويت ها و توليد نقشه خطرپذيري مناطق ساحلي به ريزش هاي نفتي با مقايسه روش-هاي تحليل سلسله مراتبي و تحليل شبكه اي – مطالعه موردي سواحل استان بوشهر

Determining Priorities and Mapping Oil Spill Hazards Index in Shorelines by Comparison AHP Method and ANP Method (Case Study: Shoreline of Bushehr Province)

با توجه به گسترش ايجاد آلودگي هاي نفتي به واسطه توسعه صنايع نفت و زيرساخت هاي مرتبط با آن در قرن اخير، تعيين اولويت هاي تصميم گيري در مناطق حساس ساحلي به ريزش هاي نفتي بسيار اهميت دارد. در اين مطالعه با بهره گيري از گزارشات انجام شده در زمينه شاخص هاي حساسيت محيط زيستي در مناطق ساحلي و به كار بردن روش دلفي در تعيين معيارها و زيرمعيارهاي موثر، در راستاي تنظيم مولفه هاي خطرپذيري خطوط ساحلي به آلودگي نفتي گام برداشته شد. در نهايت با استفاده از روش هاي تحليل سلسله مراتبي و تحليل شبكه اي به تعيين اولويت هاي شاخص ها در ارزيابي خطرپذيري خطوط ساحلي به ريزش هاي نفتي در استان بوشهر پرداخته شد. اين مطالعه مقايسه اولويت ها را با بهره گيري از نرم افزار Expert choice براي فرآيند تحليل سلسله مراتبي و نرم افزار Super Decisions براي فرآيند تحليل شبكه اي در چارچوب روش-هاي تصميم گيري چندمعياره انجام مي دهد. بر اين اساس منابع بيولوژيك، منابع اجتماعي-اقتصادي، وضعيت آلودگي و مشخصات فيزيكي ساحل و زيرمعيار هاي مرتبط اولويت بندي شدند. در نهايت با جمع آوري اطلاعات مولفه ها و با توجه به ضرايب وزن محاسبه شده از دو مدل با تلفيق همپوشاني شاخص، نقشه خطرپذيري نهايي سواحل استان بوشهر توليد گرديد.

With the increase in the pollution caused by oil industry developments and related infrastructures in the last century, setting priorities for decisions in sensitive coastal areas to oil spills is important. This study uses the reports in the field of environmental sensitivity index in shorelines and applies the Delphi method to determine the criteria and sub-criteria allowed for adjusting the effective hazard components of the shoreline to pollution. Finally, using hierarchical analysis and network analysis methods helped in determining the priorities of the indexes in the evaluation of the shoreline hazards to oil spills. This study compares priorities by utilizing Expert Choice software for hierarchical analysis and Super Decisions software for network analysis process within the framework of multi-criteria decision-making methods. Based on this, biological resources, socio-economic resources of pollution, the physical characteristics of the shorelines, and the related sub-criteria were prioritized. Accordingly the final ANP/AHP maps are produced by using Index Overlay method.