تأثير اجراي يك برنامه آموزشي نظريه محور بر رفتارهاي تغذيه‌اي پيشگيري‌كننده از بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي در زنان 30 تا 45 سال

Effect of the Implementation of a Theory-Based Educational Program on the Prevention of Cardiovascular Diseases in Women Aged 30 to 45

  زمینه و هدف: بیماری‌های قلبی ـ عروقی، بیماری‌های غیر واگیر هستند كه به وسیله عوامل متعدد ایجاد می‌شوند. امروزه بیماری‌های قلبی ـ عروقی علت اصلی ناتوانی و مرگ ‌و  میر در بسیاری از كشورها به شمار می‌رود و پیشگیری از آن ‌یكی از موارد مورد بحث در سازمان جهانی بهداشت است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی باور سلامت بر رفتارهای تغذیه‌ای پیشگیری‌كننده از بیماری‌های قلبی ـ عروقی در زنان 45- 30 ساله شهر سی سخت انجام شد.   روش بررسی: این مطالعه از نوع كار آزمایی عرصه‌ای بود كه بر روی 137 زن مراجعه‌كننده به مركز بهداشتی ـ درمانی شهر سی‌سخت در سال 1395، به روش نمونه‌گیری تصادفی منظم صورت گرفت. جمعیت زنان 45ـ30 ساله تحت پوشش مركز شناسایی و به 6 بلوك تقسیم گردید. سپس متناسب با جمعیت هر بلوك، نمونه‌ها به صورت تصادفی منظم انتخاب شدند گردآوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه باور سلامت و ثبت 3 روزه غذا، قبل و دو ماه بعد از آموزش انجام شد. روش‌های آموزشی شامل؛ سخنرانی، پرسش و پاسخ و مشاوره بود و از ابزارهای آموزشی پمفلت، پوستر، كتابچه آموزشی و نمایش فیلم نیز استفاده گردید. بر اساس آنالیز انجام شده محتوای آموزشی تهیه شد. برنامه مداخله ای 6 جلسه آموزشی مبتنی بر الگوی باور سلامت بود كه هفته‌ای یك جلسه برگزار گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی مستقل، تی زوجی، همبستگی و تحلیل واریانس تجزیه ‌و تحلیل  شدند.   یافته‌ها: بر اساس نتایج، مداخله آموزشی باعث افزایش معنی‌دار نمرات آگاهی و سازه‌های الگوی باور سلامت بجز سازه موانع درك شده گردید(05/0>p). هم‌چنین میانگین مصرف كالری، كربوهیدرات، چربی، اسیدهای چرب، نمك و گروه‌‌های نان و غلات، كاهش و گروه‌های شیر و لبنیات و سبزیجات افزایش یافت(05/0 > P).   نتیجه‌گیری: با توجه به نقش مؤثر مداخله آموزشی در افزایش آگاهی و بهبود باورهای زنان 45-30 سال، می‌توان نتیجه گرفت كه آموزش در این زنان جهت ارتقاء رفتارهای پیشگیری كننده از بیماری‌های قلبی ـ عروقی بسیار مؤثر است.       

Abstract   Background & aim: Cardiovascular disease is a non-communicable disease that is caused by several factors. Today, cardiovascular disease is the main cause of inability and mortality in many countries, so that prevention is one of the issues discussed by the World Health Organization. The aim of this study was to determine the effect of educational intervention based on health belief model on prevention of cardiovascular diseases in women aged 30-30 years old in the city of sisakht. Methods: This clinical trial was conducted on 137 women aged 30-45 years who attended the Sisakht Health Center. The participants were selected through systematic random sampling. Women population was identified and divided into 6 blocks. Subjects were randomly selected according to the population of each block. Information collected was conducted by inventory and registration of health food three days before and two months after the training. Educational methods included lectures, questions and answers, counseling, and educational tools such as pamphlets, posters, instructional manuals, and film was used. Based on the analysis, the educational content was prepared. The intervention program included 6 educational sessions based on the health belief model which was held weekly by a meeting. Data were analyzed using independent t-test, paired t-test, correlation and ANOVA. Results: Based on the results, educational intervention significantly increased the knowledge scores and health belief model structures, except barriers structure (p <0.05) were perceived. Mean consumption of calories, carbohydrates, lipid, fatty acids, salt and bread and cereal groups decreased, and milk and dairy and vegetable groups was increased (P <0.05).   Conclusion: Regarding the effective role of educational intervention in increasing awareness and improving the beliefs of women aged 30-45 years, it can be concluded that education in these women is very effective in promoting cardiovascular disease prevention.