نقد عناصر داستان «حكايات طبيب» نجيب كيلاني بر اساس رويكرد ادبيات اسلامي

Review of Story Elements in Hekayat Tabib by Najib Kilany Based on Islamic Literature Approach

در دنیای امروز، اندیشمندان و صاحب‌نظران در پی آنند تا به شیوه‌های گوناگون اندیشه‌های مورد نظر خویش را ترویج نمایند، در این میان مقوله‌ی هنر و ادبیات و به ویژه ادبیات داستانی از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار است. از دهه‌ی چهارم قرن بیستم میلادی، ادبای برجسته‌ای با تلاش‌هایی كه به خرج دادند موجبات رشدو شكوفایی داستان اسلامی را فراهم نمودند به طوری كه در دهه‌ی پنجاه، ادبیات اسلامی به صورت یك مكتب ادبی با ویژگی‌های خاص خود مطرح گردید. نجیب كیلانی (1995-1931) نویسنده‌ معاصر عرب و از جمله نظریه‌پردازان ادبیات اسلامی است. مقاله حاضر، با روش توصیفی و تحلیلی، سعی دارد با بررسی عناصر مجموعه داستان «حكایات طبیب» كیلانی، به نمودهای ادبیات اسلامی در این مجموعه داستان دست پیدا كند. بدین منظور ضمن معرفی اجمالی كیلانی و اشاره به دیدگاه‌های وی در رابطه با ادبیات اسلامی، به نقد و بررسی عناصر داستان «حكایات طبیب» بر اساس رویكرد ادبیات اسلامی پرداخته‌ایم. با بررسی درون‎مایه، شخصیت، گفت و گو، صحنه‌پردازی و توصیف در این مجموعه داستان می‌توان مشاهده كرد كه كیلانی با به‌كارگیری برخی نمودهای ادبیات اسلامی، به داستان‌های خود در این مجموعه رنگ و بوی اسلامی بخشیده است و می‌توان حكایات طبیب او را به عنوان یكی از نمونه‌های داستان اسلامی به شمار آورد.

In todayʹs world, scholars and experts are calling for ways to promote their own ideas in different ways. Art and literature, especially fiction has a more influential role than the others in this context. Since 1940, the effort of prominent scholars has led to the growth and prosperity of the Islamic stories so that in the fifties, the Islamic literature was presented as a literary school with its own inherent characteristics. Najib Kilany (1931-1995) is an Arab contemporary writer and among the theorists in Islamic literature. The current paper attempts to examine the elements of the story Hekayat Tabib by Kilany so as to explore the manifestations of Islamic literature in such a collection. To this end, after a short review of Kilany,s biography we will consider his viewpoints on the Islamic literature and then examine the story elements of Hekayat Tabibbased on Islamic literature approach. Through examining the themes, characters, dialogue, and descriptions, it can be observed that Kilany has incorporated certain manifestations of Islamic literature in the stories. Hence, Hekayat Tabib can be regarded as one of the realizations of Islamic stories.