بررسي عنصر شخصيت در رمان «خالتي صفية و الدير» اثر بهاء طاهر (با تكيه بر نظريه فيليپ هامون)

A Survey of the Character in the Novel "My Aunt Safiya and Convent by "Bahaa Taher (Based on Philippe Hamon’s Theory)

فیلیب هامون، نظریه‏پرداز معاصر فرانسوی، از جمله‏ صاحب‌نظرانی است كه از زاویه‏ی دید جدیدی به این عنصر نگریسته است. نظریه­ی وی به دلیل دربرگرفتن آراء نظریه‏پردازان پیشین، جامع‏ترین نظریه پیرامون عنصر شخصیت است و مبتنی بر چهار اصل است: 1) انواع شخصیت- كه عبارتند از شخصیت‏های مرجعی (تاریخی، اجتماعی، اسطوره‏ای و مجازی)، شخصیت‏های واسطه و شخصیت‏های اشاره‏گر (بیانگر حضور خواننده و نویسنده)، 2) مدلول شخصیت، 3) دال شخصیت 4) سطوح توصیف شخصیت می‌باشد. شخصیت در رمان «خالتی صفیة و الدیر»، اثر بهاء طاهر، رمان‌نویس مصری معاصر، نقش بسیار برجسته‏ای ایفا می‎كند. لذا این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی درصدد است عنصر شخصیت را در این رمان، از منظر فلیپ هامون بررسی كند. نتایج به دست آمده حاكی است كه بهاء طاهر ضمن استفاده از شخصیت‏های تاریخی، اجتماعی و مجازی در این رمان، به تمام شخصیت‏ها فرصت حضور در داستان را بخشیده و جایگاهی برای نویسنده و خواننده در نظر گرفته و با وصف ابعاد ظاهری، درونی و اجتماعی شخصیت‏ها توانسته است؛ خواننده را در مقابل تصویری تمام‏نما از شخصیت‏ها قراردهد. وی اشاره به مدلول شخصیت‏ها را به راوی داستان سپرده است و در انتخاب اسامی (دال) شخصیت‏ها سعی نموده است بین اسامی و معنای دلالی آن‏ها همسویی و هماهنگی ایجاد نماید.

Philippe Hamon, a contemporary French theorist, is among the experts who has examined the character element from a new dimension. Since the theory has included the views of earlier theorists, it is one of the most comprehensive and perfect theories about character element and is based on four principles of character types including (a) reference characters (historical, social, mythological and figurative), mediator and pointer characters (indicating writer and reader), (b) signified character (referent), (c) character signifier, and (d) levels of characterization. Character plays a prominent role in the novel "My aunt Safiya and convent" by the contemporary Egyptian novelist Bahaa Taher. Using a descriptive-analytic approach, the current study intends to study the character element in the novel from the viewpoint of Philippe Hamon. The obtained results indicate that Bahaa Taher, while using the historical, social and figurative characters in the novel, has paved the way for all characters to be present in the story and has considered a proper position for both writer and reader. Through a description of superficial, internal and social dimensions of the characters, he has presented perfect images of characters for readers. Additionally, he has allowed the narrator to refer to the signified character and has tried to select the names (signifier) for the characters implying a correspondence between the names and their character traits.