ارزيابي كيفي تناسب اراضي حوزه آبخيز شيرداركلا براي گندم ديم در محيط GIS

Qualitative Assessment of Land Suitability for Cultivation of Wheat in Shir Dar Kola Watershed Using GIS

برنامه‌ريزان به جهت استفاده درست زمين اغلب به تصميم‌گيري‌هايي نيازمند مي‌باشند كه در يك دوره كوتاه از زمان بتوانند محيط را به سمت توسعه پايدار سوق داده و موجب رقابت اقتصادي گردد. در اين راستا مجموعه‌اي از نقشه‌هاي تناسب استفاده از زمين بسيار مناسب خواهد بود. در حالت مطلوب، اين نقشه ها بايد با معيارهاي پيچيده تركيب و نهايتاً يكپارچه‌سازي گردند. در اين پژوهش با استفاده از دستورالعمل‌هاي ارزيابي تناسب اراضي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) به ارزيابي كيفي تناسب اراضي حوزه آبخيز شيرداركلا واقع در استان مازندران براي تناسب فعلي و آينده محصول گندم ديم اقدام شده است. نتايج نشان داد كه در حوزه آبخيز شيرداركلا اقليم، رژيم رطوبتي خاك و گروه هيدرولوژي خاك مهم‌ترين معيارها به جهت تناسب اراضي بوده و عوامل محدوديت مهم رخنمون سنگي، شيب، پستي ‌و بلندي زياد و فرسايش آبي بوده است. با توجه اطلاعات به‌دست‌آمده تناسب اراضي فعلي، 12درصد از اراضي منطقه براي كشت ديم مناسب (S1)، 15 درصد تناسب متوسط (S2) و 73 براي كشت ديم نامناسب (N2) است. براي تناسب شرايط آتي 19 درصد از اراضي منطقه براي كشت ديم مناسب (S1)، 8 درصد تناسب متوسط (S2) و 73 براي كشت ديم نامناسب (N2) تشخيص داده شد. كليه اراضي كوهستاني داراي قابليت چرا، تپه‌ها از نظر محدوديت‌هاي موجود مانند كوهستاني و داراي قابليت استفاده مرتع مي‌باشد و كليه اراضي تراس‌هاي فوقاني داراي اولويت استفاده با قابليت زراعت ديم و آبي به ‌شرط تامين آب مي‌باشد.

In order to use the best of any land patch, planners are often required to make decisions in short periods of time to create environmental and economic competitions which will lead to sustainable development. In this regard, a series of land use suitability maps would be very efficient. In the ideal case, these maps should be compiled and finally integrated through a complex process. Using instructions by FAO land evaluation and tables of soil and climate requirements for wheat production in the geographic information system (GIS), this study aims to evaluate the appropriateness of qualitative land suitability for the current and future production of dry land wheat in Shir Dar Kola watershed. The results indicated that the watershed’s climate, soil moisture regime, and soil hydrology, as the most important criteria for land suitability, and limiting features like rocky outcrops, steeps and slopes, and water erosion are high. The information obtained in the assessment of the current land suitability show that 12% of the land area is suitable for dry land cultivation (S1), 15% is moderately suitable (S2) and 73% is unsuitable (N2). For any future planning 19% of the land area were diagnosed to be suitable for dry land cultivation (S1), while 8% had average suitability (S2) and 73% were unsuitable (N2). The findings also show that the mountainous terrain has the ability to be used as pasture. Despite being mountainous the hills have the availability be become pastures as well. And all the upper terraced land has the potential for dry land and irrigated agriculture if the water supplies are provided.