پهنه بندي فرسايش در حوضه آبخيز كهمان با استفاده از سه مدل EPM، BLM و Fargas

Determining the Erosion in Kahman Drainage Basin Using EPM, BLM and Fargas Models

توليد رسوب يكي از پيامدهاي مهم فرسايش خاك است و در شكل‌هاي مختلف سبب اثرات درون و برون منطقه‌اي مي‌گردد. با توجه به اينكه هر ساله هزاران تن خاك حاصلخيز از اراضي مختلف كشور، در اثر فرسايش از دسترس خارج شده و با انباشت در مناطق رسوبگذاري، موجب بروز خسارات قابل ملاحظه‌ايي مي شوند، بنابراين لازم است مناطق توليد رسوب همراه با شدت و مقدار آن شناسايي شوند تا از اين طريق علاوه بر تعيين مناطق بحراني و رده‌بندي مناسب بتوان اقدام به برنامه ريزي در قالب طرح‌هاي حفاظت خاك و يا آبخيز‌ داري نمود. در اين تحقيق با استفاده از سه مدل برآورد و پهنه بندي فرسايش و رسوب، شامل EPM ، BLM و Fargas با هدف شناسايي و معرفي مدل مناسب، اقدام به ارزيابي مدل‌ها در پهنه بندي فرسايش در حوضه آبخيز كهمان شده است. اعتبار سنجي مدل EPM نشان داد كه اين مدل براي اين حوضه آبخيز مناسب نيست زيرا مقدار رسوب برآورد شده را بسيار بيشتر از مقدار واقعي نشان مي‌دهد. براساس مدل EPM مقدار رسوب كل حوضه 6/181320 متر مكعب در سال برآورد شد. اما براساس اطلاعات ايستگاه هيدرومتري منطقه مورد مطالعه، مقدار رسوب واقعي حوضه 8/75416 متر مكعب در سال مي‌باشد. با توجه به بازديدهاي صحرايي از منطقه فرسايش موجود با فرسايش بدست آمده از مدل فارگاس نيز مطابقت ندارد اما مدل BLM با فرسايش منطقه مطابقت بيشتري دارد.

Sediment yield is one of the important results of soil erosion, that causes on-side and off-site effect. Considering that each year thousands tons of soil from different lands of our country become out of access due to erosion and accumulation in sedimentation areas causing considerable damage, it is necessary to identify the potential sediment yield areas, determine the critical areas and employ proper classification, to plan for soil conservation or watershed management. In this study, three models, including EPM, BLM and Fargas, were used for estimating and zoning the erosion and sediment to identify and introduce proper action model to evaluate models for zoning erosion in Kahman drainage basin. The validation of the EPM model showed that this model is not proper for this drainage basin because it showed the amount of sediment estimate more than the actual amount. Based on EPM model the total sediment in drainage basin was estimated 181320/6 cubic meters per year. But based on the information from the hydrometric stations in the area under study, the actual sediment is 75416/8 cubic meters per year. Also, according to field observations of erosion in the area under study, available erosion does not match the obtained erosion from the Fargas model but the BLM model matches the erosion of the drainage basin more.