تحليل حساسيت متغيرهاي ژيومورفولوژي موثر بر سيلاب با استفاده از مدل HEC-HMS (مورد مطالعه: زرچشمه هونجان- استان اصفهان)

Analysis of Geomorphological Factors Influencing the Flood Using the HECHMS Model (Case Study: Zrchshmh Hunjan- Isfahan Province)

روش هايي كه براي شناسايي، تفكيك و اولويت بندي مناطق سيل خيز بكارگرفته شده است، اغلب كل حوضه آبخيز را بصورت يكپارچه در نظر گرفته و يا بصورت منطقه اي و بدون در نظرگرفتن مرزهاي فيزيكي حوضه ها و يا زيرحوضه ها انجام شده است. حوضه زرچشمه هونجان در استان اصفهان و شهرستان شهرضا واقع گرديده است كه هر ساله سيل هاي مخرب به بخش هاي وسيعي از زمين ها و باغات حاشيه رودخانه آسيب وارد مي كند. شناسايي و پيش بيني حجم سيلاب اين زيرحوضه كه بدون شك زمين هاي پايين دست را متاثر مي كند و مشخص نمودن اولويت و حساسيت زيرحوضه هاي آن براي اجراي برنامه هاي كنترل سيل امري لازم و ضروري است. در اين پژوهش از روش شبيه سازي هيدرولوژيكي توسط نرم افزار HEC-HMS براي بازسازي مدل حوضه و بررسي و روند يابي هيدروگراف هاي سيل در آن و نيز براي تحليل حساسيت دبي سيلابي حوضه نسبت به تغيير سه پارامتر قابل مديريت ژيومورفولوژي در سيلاب شامل: CN، شيب و مساحت در هريك از زير حوضه ها و در گستره منطقي خود استفاده شده است. محاسبات حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد، نحوه مشاركت زيرحوضه ها در سيل خروجي، لزوماً متناسب با دبي اوج زيرحوضه ها نبوده و زيرحوضه هاي با دبي اوج بيشتر، ضرورتا تاثير بيشتري در سيل خروجي حوضه ندارد. لذا براي هرگونه عمليات كنترل سيل و يا كاهش دبي اوج در خروجي حوضه، بايد نحوه تاثير هر يك از زيرحوضه ها را پس از رونديابي آنها در آبراهه هاي اصلي تعيين كرد و سپس با توجه به سهمي كه در ايجاد سيل خروجي بعهده دارند، آنها را تفكيك و اولويت بندي نمود. با اجراي روش حذف انفرادي زيرحوضه ها در مدل حوضه زرچشمه هونجان توسط نرم افزار HEC-HMS مشخص گرديد، زيرحوضه S13 بيشترين اثر كاهشي و زير حوضه S3 كمترين اثر كاهشي روي دبي اوج خروجي حوضه دارد. همچنين افزايش CN در زيرحوضه هاي S13-S5-S11-S12-S10-S15-S6 موجب افزايش دبي اوج شده است و درساير زيرحوضه ها تاثير معكوس داشته است. زير حوضه هاي S12-S13-S5-S10 نسبت به تغيير مساحت حساسيت بيشتري از خود نشان دادند. همچنين افزايش شيب در زيرحوضه هاي S2,S4,S5,S7,S10,S12,S13,S15,S16,S17,S21,S22,S24 در افزايش دبي اوج خروجي تاثير مستقيم داشته و در ساير زيرحوضه ها تاثيرمعكوس داشته است.

Methods that for the identification, separation and prioritization for flood prone areas is used, most of the basin as intended or in regional integration and is done regardless of the physical borders of the basin or sub-basin. Hnnenjan Zrchshmh basin is located in theEsfahan province and city of Shahreza. Every that any year, the floods of malicious damage to large parts of the land, rivers and orchards. Identify and predict flood volume of these basins will undoubtedly affect areas downstream and to identify priorities and sensitivity of the sub-basins for flood control programs, it is necessary.In this study, is used of hydrological Simulation method by HEC-HMS software to reconstruct and evaluate Routing flood hydrographs in Basin and for sensitivity analysis flood discharge in Basin with respect to the parameters of the watershed consists: CN, slope and area of each sub-basin in its logical extension. Calculation results of this study show that Kind of sub Basin participation in output flood necessarily are not proportional to the peak and sub basin with the more peak do not necessarily more effective in sealing the watershed outlet. Therefore, for any flood control operations or reduce peak flows in the watershed outlet Must be the effect of the basins to determine the routing of the main channels and Then according have the responsibility to share in output seal, they prioritized and divided. With the implementation of the method of individual basins in Hunejan Zrchshmh basin model with HEC-HMS by the software was determined, subbasin S13 most and S3 least decreasing effect on output peak flow basin. also increased CN in subbasins S13-S5-S11-S12-S10-S15-S6 Peak flow caused increased.Subbasines S12-S13-S5-S10 showed greater sensitivity to changes in the area. Also The slope increase in the subbasin of S2, S4, S5, S7, S10, S12, S13, S15, S16, S17, S21, S22, S24 has a direct impact on the increase in peak flow output And in other subbasin have the opposite effect.