تحليل عوامل موثر بر حقيقت‌گويي پزشكان به بيماران سرطاني ايران

Analysis of the effective factors in physician’s truth telling to cancer patients in Iran

زمینه و هدف: در زمینه‌ی ارتباط پزشك و بیمار، راستگویی به بیمار از مباحث مهم به‌شمار می‌رود. باتوجه به اینكه بیان یا كتمان حقیقت علاوه‌بر مسایل اخلاقی از نظر قانونی نیز مشكلاتی را ایجاد می‌كند، در نتیجه شیوه‌ی برخورد درست با این موضوع و عواملی كه بر این موضوع تأثیرگذارند، به‌ویژه در بیماری‌های سخت‌درمان مانند سرطان اهمیت زیادی دارد. هدف این پژوهش تحلیل عوامل موثر بر حقیقت‌گویی پزشكان به بیماران سرطانی ایران از دیگاه متخصصان حوزه سرطان در دانشگاه علوم پزشكی تهران بود. روش بررسی: این پژوهش به‌صورت توصیفی- پیمایشی انجام شد كه نمونه‌ی ‌آماری آن را ۱۶۱ تن از متخصصان مرتبط با سرطان در شهر تهران، دانشگاه علوم پزشكی تهران (اسفند ۱۳۹۴) تشكیل می‌داد كه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از بین آنان در زمینه‌های مختلف انتخاب شدند. ابزار بررسی پرسشنامه‌ای بود كه بر اساس ادبیات پژوهش تنظیم و روایی آن توسط اساتید كارآزموده و پایایی آن با روش آلفای كرونباخ (Cronbachʹs alpha coefficient) تأیید شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، تفاوت معنا‌داری بین نگرش پزشكان مرد و زن در بیان حقیقت وجود نداشت (۰/۴۸۱P=)، اما در زمینه‌ی تمایل تفاوت معنا‌داری بین متخصصان و غیر متخصصان سرطان وجود داشت. همچنین نشان داد كه تفاوت بین رفتار پزشكان وجود داشت. بین رفتار پزشكان بخش خصوصی (میانگین ۸/۸۷)، با پزشكانی كه در بخش خصوص-دولتی مشغول فعالیت بودند (۸/۶۲) تفاوت مشاهده شد (۰/۰۱۴P=). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد كه بین دیدگاه برخی متخصصان در بیان حقیقت تفاوت وجود دارد، ولی این مسئله دلیلی بر كتمان حقیقت نیست و پزشكان باید در بیان حقیقت به عوامل مختلف توجه كنند.  

Background: Cancer is a major life-threatening disease that can evoke deep-rooted fear of death and sense of loss of hope. Even the word, cancer, has powerful connotations of anxiety, pain and suffering. Cancer has a great impact on patients’ lives, so the extent to which physicians should inform them of the diagnosis poses a difficult decision in clinical settings. Therefore, truth telling is one of the most important issues in patients- physicians’ relationship. Besides the ethical aspect, telling or not telling the truth has some legal aspects, therefore, it is important to know the effective factors and understand how to deal with this issue especially for incurable diseases such as cancer. Therefore, the aim of this research was to analyses the effective factors in physician’s truth telling to cancer-patients. Methods: The samples of this descriptive and analytical study, (survey study) consist of 161 cancer-specialists from Tehran University of Medical Sciences who have been selected by simple random sampling method in 2015 and 2016. The data was obtained by survey approach and the data collected using a questionnaire. In order to evaluate the validity and reliability of the research, expert’s opinion and Cronbach alpha coefficient have been used. The questionnaire included scales designed to measure attitude, intention, subjective norms; perceived behavior control. Statistical package for social science software (SPSS) were used to analyses the data. T-test and ANOVA were used to compare groups. Results: Fifty-nine hudred percent male and 41% female physicians took part in this study. The average age of the participants was 43.4±11.27 years. The best person for truth-telling was physician and psychologist. Results showed that there was no significant difference between attitudes of male and female specialist but there was significant difference between oncologist and non-oncologist tendency to tell the truth. Results also showed that there was difference between physician’s behaviors (average 8.87). There was difference between behavior of private and public-private sectors physicians (62.8). Conclusion: Although the results show that there are differences in specialists’ attitude toward truth telling, it is not a good reason for not telling the truth. Although the physicians should consider several factors when telling the truth.