تاثير تنش خشكي و كودهاي زيستي و كودهاي شيميايي بر برخي ازويژگي‌هاي مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي بزرك (Linum usitatissimum L.)

Effect of drought stress and bio-fertilizers and chemical fertilizers on some morphplogical and physiological characteristis of linseed (Linum usitatissimum L.)

به منظور بررسی تأثیر تنش خشكی و  كود­های زیستی ازتوبارور1 و ازتوبارور2 و كود شیمیایی (ازت و فسفر) بر تعدادی از  صفات بزرك ازجمله میزان پرولین، پتاسیم و كلسیم و روند سرعت رشد محصول تحت شرایط تنش خشكی، آزمایشی به صورت كرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در مزرعه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه شهركرد در سال زراعی 1392  انجام گرفت.كرت‌های اصلی شامل چهار تیمار  تنش خشكی بدون تنش با پتانسیل3/0 اتمسفر، تنش ملایم با پتانسیل 5/3 اتمسفر، تنش متوسط با پتانسیل 5/6 اتمسفر و تنش شدید با پتانسیل 5/9 اتمسفر و كرت­های فرعی شامل پنج  تیمار كودی (بدون كود، كود شیمیایی نیتروژن+ فسفر، كود زیستی نیتروژن‌دار ازتوبارور1، كود زیستی فسفاته ازتوبارور2 و كود زیستی تلفیق نیتروژن‌دار ازتوبارور1 + بارور2) بودند. نتایج نشان داد كه اثر تنش خشكی، تیمار­های كودی و اثر متقابل آن­ها بر صفات  غلظت پرولین، غلظت كلسیم و پتاسیم در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود (01/0>P). حداكثر غلظت پرولین(24/19 میلی­گرم بر گرم وزن خشك) و پتاسیم (10/3 درصد)، در تیمار تنش شدید تحت كود تلفیقی ازتوبارور1 و ازتوبارور 2 و حداكثر كلسیم (10/2درصد) در شرایط تنش شدید و تیمار بارور2حاصل شد. در بررسی روند تغییرات سرعت رشد محصول حداكثر آن در ٦٥ روز پس از ظهور گیاه در سطح خاك در هر دو تیمار بدون تنش و كود شیمیایی (ازت+فسفر) مشاهده شد. بدلیل عوارض محیط زیستی مصرف كودهای شیمیایی، استفاده از كودهای زیستی ازوتوبارور ١ و ازتوبارور ٢ توجیح پذیر است. 

In order to evaluate the effects of drought stress, bio-fertilizers and chemical fertilizer (N+P) treatments on some traits of linseed, include percent of proline, potassium and calcium and the pattern of CGR, a field experiment was conducted as split-plot in RCBD design with three replications at Shahrekord University in 2013.Drought stress at four levels of without stress (with potential of 0.3 atmosphere), light stress(with potential of 3.5 atmosphere), moderate stress(6.5 atmosphere) and severe stress (9.5 atmosphere) as main factors and five fertilizer treatments of control (no ferlilizer), chemical fertilizer (N+P), bio-fertilizer of Azotobarvat 1, Azotobarvar2 and combination of Azotobarvar 1+ Azotobarvar 2 as minor factors were used. Results showed that the effects of drought stress, fertilizer and their interaction on the characteristics of proline, calcium and potassium concentrations were significantat 1percent level (P≤0.01).The maximum proline (19.24 mg/g dry weight) and potassium (3.10%) obtained under severe drought stress and Azotobarvar 1+ Azotobarvar2 treatments and maximum calcium obtained under severe drought stress and Azotobarvar2 treatments. Analyzing of the trend of crop growth rate the maximum CGR observed at65days after seedling emergence in soil in both control treatment of without stress and chemical fertilizers(N + P).Because ofthe side environmental effects of using chemical fertilizers, using bio-fertilizers of azotobarvar 1, Azotobarvar 2 is recommended.