شاخص ها و نماگرهاي تامين معاش در پيشرفت انساني اسلامي

Livelihood Indices in Islamic Human Development

يكي از شاخص هاي توسعه انساني متعارف، درآمد سرانه واقعي است. در اين مقاله به بررسي ديدگاه اسلام در مورد اين شاخص و معرفي شاخص تامين معاش در پيشرفت انساني مي پردازيم. تحقيق حاضر با استفاده از رويكرد توصيفي- تحليلي به بررسي اين سوال مي پردازد كه با چه شاخص ها و نماگرهايي مي توان به ارزيابي تامين معاش در مسير پيشرفت انساني از ديدگاه اسلام پرداخت؟ بنا به فرضيه تحقيق، شاخص هاي تامين حد كفاف، توزيع عادلانه و متوازن درآمد و كارامدي مخارج با نماگرهاي مربوطه مي توانند براي سنجش تامين معاش در رويكرد اسلامي بكار روند. بنا بر يافته هاي پژوهش، شاخص هاي پيشنهادي به ترتيب درآمد مكفي-حلال براي تامين نيازهاي مادي و روحي، توزيع عادلانه و متوازن منابع و درآمدها در راستاي تامين معاش خانوارها و تخصيص بهينه درآمد ها را مورد سنجش قرار مي دهند. شاخص هاي سه گانه مزبور را مي توان به آيات قرآن و روايات معصومين(عليهم السلام) مستند نمود. محاسبه اين شاخص ها نيازمند استفاده از روش هاي آماري از جمله بكارگيري پرسشنامه علمي جهت استخراج اطلاعات مورد نياز در كنار داده هاي آماري موجود است.

One of the indices of Conuontional human development is the index of real per capita income. The present paper examines Islamʹs viewpoint about this index and introduces the index of livelihood in human development. Using the descriptive-analytical approach, the study deals with the criteria and parameters of evaluation of livelihood in the path of human development from the perspective of Islam. According to the research hypothesis, in the Islamic approach, the indices of providing sufficiency level, fair and balanced distribution of income and expenditure efficiency with the relevant indicators can be used to measure livelihood. Based on the research findings, the proposed indices measure meeting the material and spiritual needs through earning adequate and legal income, fair and balanced distribution of resources and income in line with providing livelihood for families and optimal allocation of income respectively. The four mentioned indices can be documented by the Quranic verses and hadiths of the infallibles (PBUH). The measurement of these indices requires the use of statistical methods including the use of scientific questionnaires to extract the required information along with the existing statistical data.